Hợp chất carbonyl đơn giản nhất là aldehyde và ketone đơn chức. Chúng có nhiều ứng dụng trong ngành công nghiệp hóa chất cũng như trong thiên nhiên. Chẳng hạn, progesteron là hormon của nữ giới, 11-cis-retinal rất cần thiết cho khả năng nhìn của mắt. Hợp chất carbonyl là gì? Aldehyde và ketone có đặc điểm gì về tính chất vật lý và hoá học? Vai trò của chúng trong đời sống như thế nào?
Nêu khái niệm, tính chất vật lí, hóa học và ứng dụng của hợp chất carbonyl.
- Hợp chất carbonyl là các hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm nhóm carbonyl. Aldehyde, ketone thuộc loại hợp chất carbonyl.
- Tính chất vật lí:
+ Formaldehyde và acetaldehyde là những chất khí ở nhiệt độ thường. Các hợp chất carbonyl khác là chất lỏng hoặc rắn.
+ Aldehyde, ketone có nhiệt độ sôi thấp hơn so với alcohol tương ứng nhưng cao hơn nhiều so với các hydrocarbon có phân tử khối tương đương.
+ Các aldehyde, ketone có mạch carbon ngắn dễ tan trong nước nhờ liên kết hydrogen với nước; các aldehyde, ketone có mạch carbon dài hơn ít tan hoặc không tan trong nước; các aldehyde, ketone thơm hầu như không tan.
+ Aldehyde, ketone thường có mùi đặc trưng.
- Tính chất hóa học: Phản ứng khử, phản ứng oxi hóa, phản ứng cộng, phản ứng tạo iodoform.
- Vai trò: Aldehyde và ketone có nhiều ứng dụng trong đời sống và sản xuất ở các lĩnh vực như: nông nghiệp, thủy sản, tổng hợp hữu cơ, sản xuất phẩm nhuộm,…