Câu 1 (trang 94, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Nhân vật “tôi” đã thể hiện những tình cảm, cảm xúc gì trong bài thơ? Tình cảm, cảm xúc ấy được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh và biện pháp tu từ nào?
Đọc lại văn bản và chọn lọc những chi tiết thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhân vật “tôi” trong bài thơ. Đồng thời chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ thể hiện tình cảm, cảm xúc ấy.
Cách 1
Nhân vật “tôi” đã thể hiện những tình cảm, cảm xúc: buồn bã, tiếc nuối và hụt hẫng khi gặp lại nhân vật “em” bởi nhận ra sự thay đổi của người con gái mình yêu, cô gái ấy đã dần mất đi sự giản dị, mộc mạc ngày trước.
Tình cảm, cảm xúc ấy được thể hiện thông qua:
- Từ ngữ, hình ảnh: “áo cài khuy bấm, em làm khổ tôi!”, “nào đâu cái yếm lụa sồi/ Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?/ Nào đâu cái áo tứ thân? / Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?”
Biện pháp tu từ:
- Liệt kê: Tác giả liệt kê hình ảnh yếm lụa sồi, áo tứ thân, khăn mỏ quạ, quần nái đen để miêu tả về sự chân chất, giản dị đúng chất thôn quê ngày xưa của cô gái và liệt kê hình ảnh khăn nhung, quần lĩnh, áo cài khuy bấm để miêu tả sự thay đổi của nhân vật “em”.
- Điệp cấu trúc: “nào đâu… cái”
- Câu hỏi tu từ, câu cảm thán và thể thơ lục bát.
Cách 2:
Nhân vật "tôi” đã thể hiện các cảm xúc:
- Cảm xúc hụt hẫng, tiếc nuối, xót xa trước sự thay đổi của nhân vật "em” - người con gái mình yêu.
- Tâm sự: mong em hãy giữ lại nét đẹp chân chất, mộc mạc của người dân thôn quê
→ Cảm xúc, tâm trạng của chàng trai thể hiện tình yêu chân thành dành cho cô gái, thể hiện lòng thiết thâ với những nét đẹp văn hóa thôn quê.