Mở đầu
Em hãy kể một số quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh mà em biết.
Em hãy dựa vào hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi
Một số quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh mà em biết là:
Quyền tự do kinh doanh
Quyền bình đẳng trong kinh doanh
Quyền được tham gia xây dựng chính sách, pháp luật liên quan đến kinh doanh
Nghĩa vụ tuân thủ pháp luật
Nghĩa vụ kê khai, nộp thuế
Nghĩa vụ cạnh tranh lành mạnh
Câu 1
Trường hợp trên, vợ chồng ông M đã vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh? Hành vi vi phạm đó gây nên những hậu quả gì?
Trường hợp:
Từ năm 2018, ông M thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại và Sản xuất G với ngành nghề kinh doanh dầu nhớt, phụ tùng xe gắn máy. Trong thời gian kinh doanh, ông M nhận thấy khách hàng ưa chuộng các phụ tùng xe gắn máy hiệu H và dầu nhớt hiệu K nên nảy sinh ý định làm giả sản phẩm của các thương hiệu này bán cho khách hàng để thu lợi. Ông M chỉ đạo nhân viên thiết kế các mẫu tem xác nhận hàng chính hãng và thuê người in nhiều mẫu tem để sử dụng, sau đó ông cùng vợ đến một số chợ trong khu vực tìm mua các phụ tùng xe gắn máy, dầu nhớt chất lượng kém đem về đóng gói, dán tem làm giả sản phẩm của các thương hiệu nổi tiếng, bán ra thị trường cho khách với giá thấp hơn hàng chính hãng từ 10% 15%. Bằng thủ đoạn đó, trong thời gian gần 2 năm, vợ chồng ông M đã sản xuất số lượng hàng giả có giá trị tương đương hàng thật hơn 750 triệu đồng, thu lợi khoảng 300 triệu đồng.
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
Vợ chồng ông M đã vi phạm một số điều Luật Lao động 2020:
Theo Điều 8, doanh nghiệp chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác của thông tin kê khai trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và các báo cáo. Việc vợ chồng M làm sản xuất và buôn bán hàng giả đã vi phạm điều này.
Vợ chồng ông M còn vi phạm Điều 16 Các hành vi bị cấm: Kê khai không trung thực, không chính xác nội dung hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và nội dung hồ sơ đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp
Việc vi phạm này có thể dẫn đến hậu quả:
Vợ chồng ông M sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý theo luật tùy vào mức độ nghiêm trọng của hành vi.
Việc sản xuất và buôn bán hàng giả gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng, vợ chồng ông M phải đền bù kinh tế theo đúng mức độ nghiêm trọng.
Câu 2
Theo em, công dân có những quyền và nghĩa vụ gì trong kinh doanh? Hãy nêu ví dụ về việc công dân thực hiện tốt các quyền, nghĩa vụ đó trong cuộc sống.
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
Quyền của công dân trong kinh doanh: quyền bình đẳng trong kinh doanh, quyền tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm, quyền tự chủ kinh doanh và lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh; quyền tự do tìm kiếm thị trường, khách hàng và ký kết hợp đồng
Nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh: kinh doanh đúng ngành, nghề ghi trong giấy phép kinh doanh và những ngành,nghề mà pháp luật không cấm; nộp thuế đầy đủ theo quy định của pháp luật; bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên; bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; tuân thủ quy định của pháp luật về lao động…
Ví dụ: Anh A mở một công ty sản xuất đồ lưu niệm: Anh A đã thực hiện quyền tự do kinh doanh của mình bằng cách mở công ty sản xuất đồ lưu niệm. Anh A được phép tự do lựa chọn ngành nghề kinh doanh, tự xác định giá cả, hình thức và phương thức kinh doanh miễn là tuân thủ pháp luật. Nhờ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai, nộp thuế, công ty anh A đã góp phần đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước để phục vụ cho công tác phát triển kinh tế - xã hội.
Câu 3
Trong trường hợp 1, anh D đã thực hiện những quyền và nghĩa vụ gì của công dân về nộp thuế? Ngoài những quyền, nghĩa vụ đã thực hiện thì anh D còn có những quyền và nghĩa vụ nào khác về nộp thuế?
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
Trong trường hợp 1, anh D đã thực hiện:
Quyền được hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện việc nộp thuế, cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi về thuế (Điều 16.1 - Luật Quản lý thuế 2019).
Nghĩa vụ:
Thực hiện nghĩa vụ thực hiện đăng ký thuế, sử dụng mã số thuế theo quy định của pháp luật (Điều 17.1 - Luật Quản lý thuế 2019)
Khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng thời hạn (Điều 17.2 - Luật Quản lý thuế 2019)
Nộp tiền thuế đầy đủ, đúng thời hạn, đúng địa điểm (Điều 17.3 - Luật Quản lý thuế 2019)
Ngoài những quyền và nghĩa vụ đã thực hiện, anh D còn có những quyền và nghĩa vụ khác về nộp thuế:
Quyền: Yêu cầu cơ quan quản lý thuế giải thích về việc tính thuế, ấn định thuế (Điều 16.3 - Luật Quản lý thuế 2019), được giữ bí mật thông tin (Điều 16.4 - Luật Quản lý thuế 2019)
Nghĩa vụ: ghi chép chính xác, trung thực, đầy đủ những hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế, khấu trừ thuế và giao dịch phải kê khai thông tin về thuế (Điều 17.5 - Luật Quản lý thuế 2019)
Câu 4
Trong trường hợp 2, ông A đã vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế? Vì sao? Hành vi vi phạm của ông A có thể dẫn tới những hậu quả gì?
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
Trong trường hợp 2, ông A đã vi phạm một số quy định của Luật Quản lý thuế năm 2019:
Điều 6.4: Cố tình không kê khai hoặc kê khai thuế không đầy đủ, kịp thời, chính xác về số tiền thuế phải nộp.
Điều 6.7: Khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ không xuất hoá đơn theo quy định của pháp luật, sử dụng hoá đơn không hợp pháp và sử dụng không hợp pháp hóa đơn.
Điều 17.2: Khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng thời hạn.
Hành vi của ông A có thể dẫn tới những hậu quả sau:
Ông A có thể phải chịu các biện pháp xử lý hình sự, dân sự hoặc hành chính tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm. Ngoài ra ông A phải đền bù về kinh tế cho thiệt hại phát sinh do hành vi vi phạm của mình.
Luyện tập 1
Các chủ thể dưới đây đã thực hiện quy định nào của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh? Hãy nêu nội dung cụ thể của quy định đó,
a. Anh K và chị O là bạn thân của nhau. Gần đây hai người quyết định kinh doanh để tăng thêm thu nhập. Anh K lựa chọn thành lập công ty kinh doanh dịch vụ vận tải, còn chị O muốn tận dụng lợi thế của gia đình nên đã đăng ký thành lập hộ kinh doanh thực phẩm sạch.
b. Công ty C phát hiện xưởng sản xuất của bà Y có hành vi sản xuất các mặt hàng kém chất lượng, giả mạo sản phẩm của mình nên đã làm thủ tục khởi kiện theo quy định của pháp luật.
c. Cơ sở kinh doanh thực phẩm của bà G luôn chú trọng việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
d. Khi phát hiện sự cố gây ô nhiễm môi trường, ông T (chủ doanh nghiệp tư nhân) đã tiến hành các biện pháp khắc phục hậu quả, thực hiện đền bù cho những người bị thiệt hại và đầu tư lắp đặt hệ thống xử lý chất thải theo công nghệ tiên tiến.
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
a. Anh K và chị O thực hiện quyền tự do kinh doanh ngành, nghề mà pháp luật không cấm(điều 7.1 - Luật Doanh nghiệp 2020); tự chủ kinh doanh và lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh (điều 7.2 - Luật Doanh nghiệp 2020).
Cụ thể anh K và chị O đã tự do lựa chọn mặt hàng kinh doanh, tự chủ kinh doanh và lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh: Anh K lựa chọn thành lập công ty kinh doanh dịch vụ vận tải, chị O thành lập hộ kinh doanh thực phẩm sạch
b. Công ty C đã thực hiện quyền sở hữu trí tuệ; quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình (Điều 16.10 - Luật Quản lý thuế 2019)
Cụ thể công ty C khởi kiện xưởng sản xuất của bà Y có hành vi sản xuất các mặt hàng kém chất lượng, giả mạo sản phẩm của mình
c. Cơ sở của bà G đã thực hiện nghĩa vụ: bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về lao động, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động theo quy định của pháp luật (Điều 8.5 - Luật Doanh nghiệp 2020)
Cụ thể bằng việc cơ sở kinh doanh thực phẩm của bà G luôn chú trọng việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm
d. Ông T đã thực hiện nghĩa vụ bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên, nghĩa vụ đáp ứng đủ điều kiện đầu tư kinh doanh khi kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (Điều 8.1- Luật Doanh nghiệp 2020)
Advertisements (Quảng cáo)
Cụ thể ông T (chủ doanh nghiệp tư nhân) đã tiến hành các biện pháp khắc phục hậu quả, thực hiện đền bù cho những người bị thiệt hại và đầu tư lắp đặt hệ thống xử lý chất thải theo công nghệ tiên tiến.
Luyện tập 2
Các chủ thể dưới đây đã thực hiện quy định nào của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân về nộp thuế? Hãy nêu nội dung cụ thể của quy định đó.
a. Khi nộp hồ sơ quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, chị G (kế toán của Công ty A) có một số thắc mắc về thủ tục nộp hồ sơ khai thuế qua giao dịch điện tử nên đã liên hệ với Chi cục thuế địa phương đề nghị hỗ trợ và được cán bộ tại đây hướng dẫn cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết.
b. Sau khi nộp đủ các khoản tiền thuế theo quy định của pháp luật, anh T đã gửi văn bản đề nghị cơ quan quản lý thuế địa phương xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách nhà nước và được cơ quan quản lý thuế gửi thông báo xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế.
c. Chị B kinh doanh online trên mạng xã hội và các sân thương mại điện tử. Trong quá trình kinh doanh, chị B luôn ghi chép đầy đủ các hoạt động mua bản của mình để làm căn cứ khai thuế với cơ quan chức năng.
d. Ngay từ khi thành lập doanh nghiệp tư nhân, hộ gia đình C đã ký hợp đồng với Công ty Dịch vụ M để được hỗ trợ các thủ tục về kế toán và thuế.
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
a. Chị G thực hiện quyền được hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện việc nộp thuế; cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi về thuế (Điều 16.1 - Luật Quản lý thuế 2019)
Cụ thể: khi có thắc mắc chị G đã đã liên hệ với Chi cục thuế địa phương đề nghị hỗ trợ và được cán bộ tại đây hướng dẫn cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết.
b. Anh T đã thực hiện nghĩa vụ nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đầy đủ, đúng thời hạn, đúng địa điểm (Điều 17.3 - Luật Quản lý thuế 2019)
Cụ thể: anh T được cơ quan quản lý thuế gửi thông báo xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế
c. Chị B đã thực hiện nghĩa vụ ghi chép chính xác, trung thực, đầy đủ những hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế, khấu trừ thuế và giao dịch phải kê khai thông tin về thuế (Điều 17.5 - Luật Quản lý thuế 2019).
Cụ thể chị B luôn ghi chép đầy đủ các hoạt động mua bản của mình để làm căn cứ khai thuế với cơ quan chức năng
d. Hộ gia đình C đã thực hiện quyền ký hợp đồng với tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế, đại lý làm thủ tục hải quan để thực hiện dịch vụ đại lý thuế, đại lý làm thủ tục hải quan ( Điều 16.6 - Luật Quản lý thuế 2019).
Cụ thể: hộ gia đình C đã ký hợp đồng với Công ty Dịch vụ M để được hỗ trợ các thủ tục về kế toán và thuế ngay từ khi thành lập.
Luyện tập 3
Chủ thể nào dưới đây đã vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh và nộp thuế? Hành vi vi phạm đó có thể dẫn tới những hậu quả gì?
a. Công ty của chị P kinh doanh dịch vụ nhuộm vải quần áo. Do muốn giảm chi phí sản xuất nên chị P đã không xây dựng hệ thống xử lý chất thải. Các chất thải của công ty được thải trực tiếp ra sông, gây ô nhiễm trầm trọng.
b. Ông K và ông V đều mở cửa hàng kinh doanh vật tư nông nghiệp. Cửa hàng của hai ông đều bán một số thuốc bảo vệ thực vật nằm trong danh mục cấm sử dụng tại Việt Nam. Tuy nhiên, khi cán bộ cơ quan chức năng kiểm tra thì chỉ xử phạt ông K, còn ông V được bỏ qua vì ông có mối quan hệ với cán bộ kiểm tra.
c. Từ năm 2019 đến năm 2023, ông H đã sử dụng tư cách pháp nhân của Công ty M để ký kết, thực hiện 9 hợp đồng thi công xây dựng ở địa phương và thu về tổng số tiền hơn 6 tỷ đồng. Tuy nhiên, Công ty M không xuất hoá đơn giá trị gia tăng, không thực hiện mở, ghi chép sổ sách, chứng từ kế toán theo quy định, không kê khai thuế giá trị gia tăng phải nộp cho ngân sách nhà nước. Ông H đã làm thủ tục rút toàn bộ số tiền đã được thanh toán ra khỏi tài khoản của Công ty M để sử dụng chi trả chi phí của công trình và chi tiêu cá nhân.
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
a. Công ty của chị P đã vi phạm quy định về bảo vệ môi trường, nghĩa vụ đáp ứng đủ điều kiện đầu tư kinh doanh khi kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (Điều 8.1- Luật Doanh nghiệp 2020)
Hậu quả: ô nhiễm môi trường xung quanh, công ty có thể bị xử phạt hành chính và phải khắc phục đền bù hậu quả, làm mất uy tín công ty
b. Cả ông K và ông V đều vi phạm quy định về kinh doanh các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh (Điều 16.6 - Luật Doanh nghiệp 2020)
Cán bộ chức năng đã vi phạm quyền bình đẳng trong doanh nghiệp khi chỉ xử phạt ông K, vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Hậu quả:
Ông K và ông V có thể bị xử phạt hành chính, thu hồi hàng hóa, và ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của cửa hàng.
Cán bộ chức năng có thể bị kỷ luật, truy cứu trách nhiệm hình sự, làm mất uy tín trước dân.
c. Ông H đã vi phạm Luật Quản lý thuế 2019
Điều 6.7: bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ không xuất hoá đơn theo quy định của pháp luật, sử dụng hoá đơn không hợp pháp và sử dụng không hợp pháp hóa đơn
Điều 17.2: khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng thời hạn
Điều 17.4: chấp hành chế độ kế toán, thống kê và quản lý, sử dụng hoá đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật
Hậu quả: bị truy thu thuế, bị xử phạt hành chính, phải chịu trách nhiệm dân sự, hình sự.
Luyện tập 4
Em hãy đọc tình huống sau và cho biết anh B đã thực hiện quyền, nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và nộp thuế như thế nào?
Sau khi chuẩn bị đủ vốn và các điều kiện cần thiết, anh B quyết định thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên T để kinh doanh đồ nội thất. Anh nộp hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp ở Phòng Đăng ký kinh doanh địa phương và được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Đồng thời, anh B cũng chủ động thực hiện các thủ tục về thuế cho doanh nghiệp mới thành lập theo đúng quy định của pháp luật. Sau khi được cấp phép kinh doanh, anh B tiến hành tuyển dụng lao động, tìm kiếm nguồn hàng hoá, thực hiện các hoạt động quảng cáo để thu hút khách hàng và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
Anh B đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và nộp thuế như sau:
Về kinh doanh:
Quyền: Quyền tự chủ kinh doanh và lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh (Điều 7.2 - Luật Doanh nghiệp 2020); Tự do tìm kiếm thị trường và khách hàng (Điều 7.4 - Luật Doanh nghiệp 2020); Tuyển dụng, sử dụng và thuê lao động theo quy định (Điều 7.6 - Luật Doanh nghiệp 2020)
Nghĩa vụ: Thực hiện nghĩa vụ thực hiện đầy đủ, kịp thời nghĩa vụ về đăng ký doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, công khai thông tin về thành lập và hoạt động của doanh nghiệp, báo cáo và nghĩa vụ khác theo quy định (Điều 8.2 - Luật Doanh nghiệp 2020)
Về thuế:
Quyền: được hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện việc nộp thuế; cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi về thuế (Điều 16.1 - Luật Quản lý thuế 2019)
Nghĩa vụ: đăng ký thuế, sử dụng mã số thuế theo quy định của pháp luật (Điều 17.1 - Luật Quản lý thuế 2019)
Luyện tập 5
Nếu là chủ thể trong các tình huống sau, em sẽ làm gì để thực hiện
đúng quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong
kinh doanh và nộp thuế?
a. Anh D phát hiện nhiều sản phẩm bánh kẹo, nước giải khát đang được bày bán ở cửa hàng của gia đình mình là sản phẩm được làm giå theo mẫu mã của các thương hiệu nổi tiếng
b. Chị N biết tin người thân trong gia đình có ý định làm giả sổ sách kế toán
nhằm mục đích trốn thuế.
c. Bạn Q được bạn bè rủ góp vốn mua pháo nổ về bán kiếm lời.
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
a. Anh D cần ngừng ngay việc bán hàng giả, thông báo với cơ quan chức năng địa phương về nguồn gốc số hàng, nhắc nhở người thân không nên bán hàng giả nhãn hiệu
b. Chị N cần từ chối tham gia hành vi vi phạm, khuyên nhủ người thân ngừng hành động, nếu đã diễn ra cần báo cơ quan chức năng
c. Bạn Q cần từ chối tham gia hành vi vi phạm, khuyên nhủ bạn bè ngừng hành động, nếu đã diễn ra cần báo cơ quan chức năng
Vận dụng
Hãy nêu những việc em dự định sẽ làm để thực hiện đúng các quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và nộp thuế trong cuộc sống hằng ngày.
Em hãy đọc thông tin cho trước kết hợp hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.
Để thực hiện đúng các quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và nộp thuế trong cuộc sống hằng ngày em cần:
Tự tìm hiểu và cập nhật kiến thức về pháp luật liên quan đến kinh doanh và nộp thuế thông qua các kênh thông tin chính thống
Chia sẻ kiến thức về pháp luật kinh doanh và nộp thuế cho người thân, bạn bè và cộng đồng.
Tuân thủ các quy định về đăng ký kinh doanh và nộp thuế
Không tham gia vào các hoạt động kinh doanh trái phép.