Dựa vào hoàn cảnh sáng tác của mỗi tác phẩm, hãy chỉ ra tác động của thời điểm chiều tối và đêm trăng rằm tháng Giêng đến cảm xúc và tâm trạng của nhà thơ trong mỗi bài
Vận dụng tri thức Ngữ văn và khả năng phân tích để thực hiện yêu cầu của đề bài.
*Bài Mộ:
-Hoàn cảnh sáng tác:
+Viết trong tù, khi Bác bị giam giữ ở nhà lao Tưởng Giới Thạch (Quảng Tây, Trung Quốc).
+Thời điểm: chiều tối.
-Tác động:
+Cảm xúc:
Buồn bã, sầu thương, cô đơn.
Nhớ thương quê hương, gia đình, đồng chí.
Lo lắng cho vận mệnh đất nước.
Tuyệt vọng, bế tắc trước hoàn cảnh tù đày.
+Tâm trạng:
U uất, ảm đạm.
Chán nản, bất lực.
-Lý giải:
+Chiều tối là thời điểm gợi cảm giác buồn bã, hiu quạnh.
+Bóng tối bao trùm, tiếng côn trùng rả rích càng làm tăng thêm cảm giác cô đơn, tù túng.
+Hoàn cảnh tù đày, thiếu thốn, không rượu cũng không hoa càng khiến cho tâm trạng Bác thêm nặng nề.
*Bài Rằm tháng Giêng:
-Hoàn cảnh sáng tác:
+Viết trong tù, khi Bác bị giam giữ ở nhà lao Tưởng Giới Thạch (Quảng Tây, Trung Quốc).
+Thời điểm: đêm trăng rằm tháng Giêng.
- Tác động:
+ Cảm xúc:
Vui tươi, phấn khởi, lạc quan.
Yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống.
Tin tưởng vào tương lai tươi sáng của đất nước.
Vững vàng ý chí cách mạng.
+ Tâm trạng:
Ung dung, thanh thản.
Bình an, tự tại.
+ Lý giải:
Đêm trăng rằm tháng Giêng là thời điểm đẹp nhất của thiên nhiên.
Trăng rằm toả sáng, hoa quỳnh nở nhụy tạo nên khung cảnh lung linh, huyền ảo.
Bác lấy trăng làm tri kỉ, chia sẻ tâm sự, thể hiện tinh thần lạc quan, vượt lên hoàn cảnh.
-So sánh:
+Hai bài thơ đều được sáng tác trong tù, nhưng tâm trạng của Bác lại khác nhau.
Mộ: Buồn bã, u uất.
Rằm tháng Giêng: Vui tươi, lạc quan.
+Nguyên nhân:
Thời điểm sáng tác:
Mộ: Chiều tối.
Rằm tháng Giêng: Đêm trăng rằm.
+Sự khác biệt về cảnh vật:
Mộ: Bóng tối, tiếng côn trùng.
Rằm tháng Giêng: Trăng sáng, hoa quỳnh.
-Kết luận:
+Thời điểm sáng tác và cảnh vật xung quanh có ảnh hưởng lớn đến cảm xúc và tâm trạng của nhà thơ.
+Qua đó, thể hiện tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và tinh thần lạc quan, kiên cường của Bác Hồ.