Bài 10. Oxide trang 31, 32 SBT Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức: Hợp chất X được tạo thành từ oxygen và một nguyên tố khác. Chất X thuộc loại chất gì cho dưới đây?...

10.1

Hợp chất X được tạo thành từ oxygen và một nguyên tố khác. Chất X thuộc loại chất gì cho dưới đây?

A. Muối. B. Acid. C. Base. D. Oxide.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

X là oxide.

Đáp án: D

10.2

Tên gọi carbon dioxide ứng với công thức nào sau đây?

A. CO₂.   B. CO.   C. C₂O.   D. H₂CO₃.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Carbon dioxide: CO₂.

Đáp án: A

10.3

Chất nào sau đây là oxide base?

A. CO₂.   B. CaO.   C. SO₃.   D. Ba(OH)₂.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Carbon dioxide: CO₂.

CaO là oxide base.

Đáp án: B

10.4

Chất nào sau đây tác dụng được với dung dịch NaOH?

A. Na₂O.   B. CaO.   C. SO₂.   D. Fe₂O₃

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Carbon dioxide: CO₂.

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O.

Đáp án: C

10.5

Chất nào sau đây là oxide lưỡng tính?

A. Fe₂O₃.

B. CaO.

C. SO₃.

D. Al₂O₃.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Carbon dioxide: CO₂.

Al₂O₃ là oxide lưỡng tính.

Đáp án: D

10.6

Chất nào sau đây tác dụng được với dung dịch HCl?

A. Fe₂O₃.

B. NaCl.

C. CO₂.

D. HNO₃.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Carbon dioxide: CO₂.

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

Đáp án: A

10.7

Cho sơ đồ phản ứng sau:

Ca(OH)₂ + ? → CaCO₃ + H₂O

Biết ở vị trí dấu hỏi (?) là một oxide, đó là chất nào sau đây?

A. H₂CO₃.   B. CO₂.   C. SO₂.   D. CO.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Carbon dioxide: CO₂.

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

Đáp án: B

10.8

Một nguyên tố R có hoá trị II. Trong thành phần oxide của R, oxygen chiếm 40% về khối lượng. Công thức oxide đó là

A. CuO.    B. SO₂.    C. MgO.    D. Al₂O₃.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Carbon dioxide: CO₂.

R hoá trị II nên oxide có công thức RO.

Tỉ lệ oxygen: \(\frac{{16}}{{R + 16}}.100\% = 40\% \to R = 24\)

Vậy R là Mg, oxide là MgO.

10.9

Đốt cháy 1,8 g kim loại M, thu được 3,4 g một oxide. Công thức của oxide đó là

A. Fe₂O₃.   B.CaO.   C. Na₂O.   D.Al₂O₃.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Bảo toàn khối lượng có:

= 3,4 - 1,8 = 1,6 gam

ð n_O2 = 0,05 mol

Phương trình hoá học: 4R + nO₂ → 2R₂O_n

Số mol:\(\frac{4}{n}.0,05 = \frac{{0,2}}{n} \leftarrow 0,05mol\)

Ta có:n_R =. \(\frac{{0,2}}{n} = \frac{{1,8}}{R} \to R = 9n\)

Vậy n = 3, R = 27; R là Al, oxide là Al₂O₃.

Đáp án: D

10.10

Cho 0,1 mol một oxide tác dụng vừa đủ với 0,6 mol HCl. Công thức của oxide đó là

A. Fe₂O₃.   B. CaO.   C. SO₃.   D. K₂O.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Ta có:

SO₃ không phản ứng với HCl;

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

1 6 mol

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

1 2 mol

K₂O + 2HCl → 2KCl + H₂O

1 2 mol

Theo bài ra số mol oxide : số mol HCl = 0,1 : 0,6 = 1 : 6.

Vậy oxide là Fe₂O₃ thoả mãn.

Đáp án: A

10.11

Cho dãy chất sau: NaOH, CaO, SO₂, NaCl, Na₂O, CO₂, SO₃, Al₂O₃, HCl, P₂O₅.

a) Các chất nào trong dãy chất trên thuộc loại oxide?

b) Các chất nào là oxide acid? Oxide base? Oxide lưỡng tính?

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

a) Các chất thuộc loại oxide: CaO, SO₂, Na₂O, CO₂, SO₃, Al₂O₃, P₂O₅.

b) Các chất thuộc loại oxide acid: SO₂, CO₂, SO₃, P₂O₅.

Các chất thuộc loại oxide base: CaO, Na₂O.

Chất thuộc loại oxide lưỡng tính: Al₂O₃.

10.12

Hãy viết công thức và tên gọi:

a) 4 oxide acid. Viết PTHH của các oxide này với NaOH.

b) 4 oxide base. Viết PTHH của các oxide này với HCl.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

a) 4 oxide acid:

SO₂: sulfur dioxide;

CO₂: carbon dioxide;

SO₃: sulfur trioxide;

P₂O₅: diphosphorus pentoxide.

Các phương trình hoá học:

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

SO₃ + 2NaOH → Na₂SO₄ + H₂O

P₂O₅ + 6NaOH → 2Na₃PO₄ + 3H₂O

b) 4 oxide base:

BaO: Barium oxide;

MgO: Magnesium oxide;

CuO: Copper(II) oxide;

Na₂O: Sodium oxide.

Các phương trình hoá học:

BaO + 2HCl → BaCl₂ + H₂O

MgO + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

Na₂O + 2HCl → 2NaCl + H₂O.

10.13

Cho các sơ đồ phản ứng sau:

(1) Cr + ? → Cr₂O₃

(2) Al + O₂ →

(3) Al₂O₃ + ? → AlCl₃ + H₂O

(4) SO₂ + ? → Na₂SO₃ + ?

Hoàn thành các PTHH, chỉ ra các oxide và gọi tên.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

(1) 4Cr + 3O₂ → 2Cr₂O₃

Oxide: Cr₂O₃, chromium(III) oxide

(2) 4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃

Oxide: Al₂O₃, aluminium oxide.

(3) Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

Oxide: Al₂O₃, aluminium oxide.

(4) SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O

Oxide: SO₂, sulfur dioxide.

10.14

Cho 8 g một oxide tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, dư thu được 20 g một muối sulfate. Xác định công thức hoá học của oxide trên.

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

Đặt công thức của oxide là R₂O_n.

Phương trình hoá học:

R₂O_n + nH₂SO₄ → R₂(SO₄)_n + nH₂O

Theo phương trình hoá học ta có: n_oxide = n_muối

Hay: \(\frac{8}{{2R + 16n}} = \frac{{20}}{{2R + 96n}} \to R = \frac{{56}}{{3n}}\)

Vậy n = 3, R = 56 thoả mãn.

Kim loại là Fe, oxide là Fe₂O₃.

10.15

a) Khi thực vật mới bắt đẩu xuất hiện và phát triển trên Trái Đất, nồng độ carbon dioxide (CO₂) cao hơn nhiều so với ngày nay. Hãy giải thích.

b) Trong vài chục năm gần đây, nồng độ khí carbon dioxide trong không khí thay đổi như thế nào? Em hãy đưa ra một vài nguyên nhân và hệ quả của việc thay đổi trên.

c) Thông qua quá trình quang hợp, khí CO₂ tham gia vào việc xây dựng lá, thân, hoa và quả. Do đó, nhiều người làm vườn đã làm giàu CO₂ trong nhà kính để thúc đẩy quá trình quang hợp, làm cho cây trưởng thành nhanh hơn và năng suất lớn hơn. Nguồn khí carbon dioxide sử dụng trong nhà vườn có thể lấy từ đâu? Em hãy đưa ra một vài ý tưởng về thiết kế một nhà vườn sử dụng khí carbon dioxide.

d) Một trong các phản ứng quang hợp có PTHH như sau:

Dựa vào kiến thức của Bài 7. Tốc độ phản ứng và chất xúc tác, em hãy giải thích ảnh hưởng của nồng độ khí carbon dioxide trong không khí tới tốc độ tăng trưởng của cây trồng.

e) Nếu 60 g CO₂ tham gia quang hợp thì khối lượng glucose thu được là bao nhiêu?

Dựa vào tính chất lý hóa của oxide

a) Quá trình quang hợp của cây xanh cần sử dụng CO₂ nên nồng độ CO₂ ngày nay thấp hơn nhiều so với thời kì thực vật mới bắt đầu xuất hiện trên Trái Đất.

b) Phản ứng đốt cháy nhiên liệu trong động cơ xe khi tham gia giao thông, phục vụ sinh hoạt, các hoạt động sản xuất trong nhà máy,... thải ra nhiều khí CO₂đã khiến nồng độ khí CO₂ tăng lên, là nguyên nhân chính làm Trái Đất nóng lên, biến đổi khí hậu.

c) Nguồn khí CO₂ có thể lấy trực tiếp từ môi trường không khí thông qua hệ thống hút khí CO₂ và trả lại môi trường không khí trong lành hơn; hoặc nguồn khí CO₂ có thể lấy từ thu hồi khí thải của các nhà máy.

Thiết kế nhà vườn cần chú ý: giữ được khí carbon dioxide trong nhà vườn không thất thoát, cho ánh sáng truyền vào trong, đảm bảo nhiệt độ không bị quá nóng,...

d) Khi tăng nồng độ chất phản ứng, tốc độ phản ứng sẽ tăng.

e) 6CO₂ + 6H₂O → C₆H₁₂O₆ + 6O₂

61mol

6 x 44180gam

60xgam

Khối lượng glucose thu được: x = \(\frac{{180.60}}{{44.6}} = 41g\)