1. Lập và hoàn thành bảng hệ thống (theo gợi ý dưới đây) về các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỉ XIX.
2. Theo em, cuộc khởi nghĩa nào là tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương? Vì sao?
3. Cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế có điểm gì giống và khác so với các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần vương?
Xem lại kiến thức mục 1, 2
1. Bảng hệ thống về các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỉ XIX.
|
Tên cuộc khởi nghĩa, thời gian |
Người lãnh đạo |
Căn cứ/ địa bàn |
Kết quả |
Ý nghĩa |
|
Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892) |
Nguyễn Thiện Thuật |
Địa bàn chính của cuộc khởi nghĩa là vùng Bãi Sậy |
Sau những trận chống càn liên tiếp, lực lượng nghĩa quân suy yếu dần, bị bao vây, cô lập. Đến cuối năm 1892, khởi nghĩa thất bại. |
- Thể hiện tinh thần yêu nước, kiên cường, bất khuất của dân tộc. Làm chậm lại quá trình bình định của thực dân Pháp - Để lại bài học về xây dựng căn cứ, tổ chức kháng chiến trong giai đoạn sau |
|
Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1896) |
Phan Đình Phùng, Cao Thắng. |
- Căn cứ chính thuộc huyện Hương Khê (Hà Tĩnh). - Địa bàn hoạt động gồm các huyện miền Tây Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. |
- Từ năm 1885 đến năm 1888: xây dựng lực lượng và căn cứ chiến đấu - Từ năm 1888 đến năm 1896: Chiến đấu quyết liệt -> Sau khi chủ tướng Phan Đình Phùng mất (12 – 1895), khởi nghĩa suy yếu dần rồi tan rã |
- Đẩy lui nhiều cuộc hành quân càn quét của địch. - Là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương. |
|
Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887) |
Căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa thuộc huyện Nga Sơn (tỉnh Thanh Hoá). Ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mĩ Khê |
Phạm Bành và Đinh Công Tráng |
Tháng 1 – 1887, Pháp mở cuộc tấn công quy mô vào căn cứ. Bị tổn thất nặng, cuối cùng nghĩa quân phải mở đường máu rút lên Mã Cao (miền Tây Thanh Hoá) chiến đấu thêm một thời gian nữa rồi tan rã. |
Thể hiện tinh thần yêu nước, kiên cường, bất khuất của dân tộc. |
Advertisements (Quảng cáo)
2. Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương, vì:
- Quy mô, địa bàn hoạt động rộng lớn, gồm 4 tỉnh bắc Trung Kì: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
- Thời gian tồn tại dài nhất, 11 năm từ năm 1885 đến năm 1896.
- Khởi nghĩa thất bại đánh dấu mốc kết thúc của phong trào đấu tranh chống Pháp dưới ngọn cờ Cần Vương.
3. So sánh điểm giống và khác nhau của Cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế với các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần vương
*Giống nhau:
- Là những phong trào yêu nước, tiến hành khởi nghĩa vũ trang
- Diễn ra ngay sau khi Pháp cơ bản hoàn thành xong quá trình xâm lược
- Có sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân.
* Khác nhau
|
Nội dung |
Khởi nghĩa Yên Thế |
Các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương |
|
Mục đích |
Đánh đuổi giặc Pháp bảo vệ quê hương |
Đánh Pháp giành lại độc lập, khôi phục lại chế độ phong kiến. |
|
Thời gian tồn tại |
30 năm (1884 - 1913) |
10 năm (1885 - 1896) |
|
Lãnh đạo |
Nông dân. |
Văn thân, sĩ phu |
|
Lực lượng tham gia |
Nông dân. |
Văn thân, sĩ phu |
|
Địa bàn hoạt động |
Chủ yếu ở Yên Thế (Bắc Giang) và một số tỉnh Bắc Kì. |
Các tỉnh Trung và Bắc Kì. |
|
Phương thức đấu tranh |
Khởi nghĩa vũ trang nhưng có giai đoạn hòa hoãn, có giai đoạn tác chiến |
Khởi nghĩa vũ trang |
|
Tính chất |
Phong trào mang tính chất tự vệ tự phát |
Phong trào yêu nước chống Pháp theo ý thức hệ phong kiến |