Câu 1
Câu 1 (trang 53, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định thành phần biệt lập trong các trường hợp sau và cho biết chức năng của chúng:
a. Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
b. Cả ba cùng chạy vào, cùng nói:
– Bác Tài ơi, bác có đi với chúng cháu đến nhà lão Miệng không? Chúng cháu đến nói cho lão biết, từ nay chúng cháu không làm cho lão ăn nữa. Chúng cháu cũng như bác, lâu nay vất vả nhiều rồi, nay phải nghỉ ngơi mới được.
(Truyện ngụ ngôn Việt Nam, Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)
c. Trẻ con chúng tôi la ó, té nhau, reo hò. Ôi, con suối; con suối khi nó cạn, chúng tôi ngẩn ngơ. Chúng tôi thỏa thuê tắm, khi ra về tiếng ào ào vọng mãi.
(Duy Khán, Tuổi thơ im lặng)
Vận dụng kiến thức về thành phần biệt lập
a. Hình như - Thành phần tình thái thể hiện sự hoài nghi, bâng khuâng, chưa chắc chắn
b. Bác Tài ơi - Thành phần gọi đáp
c. Ôi - Thành phần cảm thán
Câu 2
Câu 2 (trang 54, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Cho biết thành phần phụ chú trong mỗi trường hợp sau bổ sung thông tin gì:
a. Đêm ấy ông khách – đích thị Bọ Dừa, cụ giáo thông thái chả bao giờ nói sai – ngủ lại dưới vòm lá trúc thật.
(Trần Đức Tiến, Giọt sương đêm)
b. Và bởi vậy, truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” vẫn còn sống mãi trong lòng người đọc — vượt ra khỏi giới hạn không gian và thời gian.
(Theo Minh Khuê, Sức hấp dẫn của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”
c. Vài ngày ngâm rửa như thế, mới bắt đầu một trong những quy trình then chốt – gọt thuỷ tiên.
(Theo Giang Nam, Cách gọt củ hoa thuỷ tiên)
d. Giữa dây buộc một miếng vải đỏ hay một vật bất kì làm dấu (gọi là tâm điểm) để xác định đội thắng.
(Trần Thị Ly, Kéo co)
Vận dụng kiến thức về thành phần biệt lập
Thành phần phụ chú trong các câu:
a. đích thị Bọ Dừa - Bổ sung thêm thông tin về đối tượng được nhắc tới trong câu
b. vượt ra khỏi giới hạn không gian và thời gian - Bổ sung thêm giá trị vượt thời gian của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”
c. gọt thuỷ tiên - Bổ sung thêm thông tin về một việc quan trọng
d. gọi là tâm điểm - Bổ sung thêm thông tin dấu hiệu của đội thắng cuộc
Câu 3
Advertisements (Quảng cáo)
Câu 3 (trang 54, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Dựa vào thành phần gọi - đáp trong các trường hợp bên dưới, hãy cho biết tính chất mối quan hệ giữa người nói và người nghe
a. Thưa ông, độ này trời hạn, cạn khô cả.
(Truyện cười dân gian Việt Nam, Vắt cổ chày ra nước)
b. – Hay là chúng ta đem cho nó cải áo bông cũ, chị ạ.
- Ừ, phải đấy. Để chị về lấy.
(Thạch Lam, Gió lạnh đầu mùa)
Vận dụng kiến thức về thành phần biệt lập
Tính chất mối quan hệ giữa người nói và người nghe:
a. Mối quan hệ chủ - tớ
b. Chị em trong một gia đình gần gũi, thân mật.
Câu 4
Câu 4 (trang 54, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
So sánh hai câu sau và cho biết sự khác nhau về nghĩa giữa chúng:
a. Chắc chắn trời sẽ mưa.
b. Có lẽ trời sẽ mưa.
Theo em, vì sao lại có sự khác biệt ấy?
Vận dụng kiến thức về thành phần biệt lập
Sự khác biệt về nghĩa của hai câu:
a. Lời nói chắc chắn
b. Thái độ không chắc chắn, mơ hồ
Có sự khác biệt ấy là do: Câu 2 sử dụng thành phần biệt lập
Câu 5
Câu 5 (trang 54, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Viết đoạn văn khoảng năm câu thể hiện những cảm xúc của em khi được chiêm ngưỡng một cảnh đẹp, trong đó có ít nhất một câu chứa thành phần biệt lập. Xác định chức năng của (những) thành phần biệt lập này.
Vận dụng kiến thức về thành phần biệt lập
Ôi! Hòn đảo ngọc Phú Quốc mới đẹp làm sao. Một bầu không khí thoáng đãng, mát mẻ, trong lành. Tất cả mọi người đang thả mình trong làn nước xanh để tận hưởng vẻ đẹp tinh túy mà thiên nhiên ban tặng cho nơi đây. Nếu cần một nơi nghỉ dưỡng thì chắc hẳn đây là địa điểm bạn không thể bỏ qua.
Chú thích:
- Thành phần biệt lập: Ôi
- Chức năng: Thành phần cảm thán, bất ngờ, hào hứng trước vẻ đẹp có một không hai của Phú Quốc.