1. Bài viết có thể chia làm mấy đoạn? Tìm câu thể hiện luận điểm chính của mỗi đoạn
- Đoạn 1: từ đầu đến "... một vòng hào quang chói lọi bao quanh cái đầy của người bị hành khổ này”.
+ Nội dung: nói về vinh quang và cay đắng trong cuộc đời Đôt-xtôi-ép-xki.
+ Luận điểm chính là: “Trái tim ông chỉ đập vì nước Nga còn thân thể ông sống leo lét trong một thế giới đối với ông là xa lạ”.
- Đoạn 2: còn lại
+ Nội dung: cái chết của ông và sự thương xót, yêu mến và khâm phục mà nhân dân dành cho ông, ảnh hưởng to lớn từ cuộc đời và văn chương của ông đối với nước Nga.
+ Câu có luận điểm chính là: “Số phận của ông đã được quyết định như vậy một phút ánh sáng rực rỡ đã chứng tỏ rằng sứ mệnh đã hoàn thành, tác phẩm đã thắng lợi rồi và khi quả đã được cứu thoát, vỏ khô rụng xuống”.
2. Tìm hiểu nội dung và giá trị nghệ thuật của mỗi phần
a. Nội dung và nghệ thuật của phần 1:
Thể hiện một cuộc đời đầy cay đắng bằng một loạt các từ ngữ, hình ảnh: “quỳ gối”, “tuyệt vọng”, “cầu xin Chúa cứu thế”, “thống khổ”, “cay đắng”, “đoạ đày”, “uốn còng lưng ông...”... Các chi tiết tiêu biểu: “thân thể ông sống leo lét trong một thế giới đối với ông là xa lạ”, “ông hỏi xem từ nước Nga séc của ông cuối cùng đã đến chưa”, “người khách chuyên cần của hiệu cầm đồ”, “ông khóc lóc và kêu van vì một vài đồng tiền khốn khổ”, “Suốt đêm ông làm việc trong khi ở phòng bên vợ ông rên rỉ trong những cơn đau đẻ”, “Năm mươi tuổi nhưng ông đã chịu hàng thế kỉ dằn vặt...”.
b. Nội dung và nghệ thuật của phần 2:
- “Một cơn run rẩy.. một phút đau đớn... Một làn sóng yêu thương cuồng nhiệt... Phố thợ rèn nơi quân lính của đông đen nghịt người... im lặng... chen chúc quanh quan tài ông.
Advertisements (Quảng cáo)
- Tư tưởng tự do và dân chủ trong sáng tác của ông đã ăn sâu vào tình cảm, tư tưởng của họ. Nhân dân Nga xiết chặt tay nhau “nỗi đau khổ đã đúc thành một khối thống nhất” không phân biệt đẳng cấp, giàu nghèo... Điều ấy báo hiệu: tiếng sấm của sự nổi dậy rền vang.
c. Lời văn giàu hình ảnh, giàu tính hình tượng, liên tưởng bất ngờ: “Khi ngừng lại, ông ngạt thở với châu Âu như trong một nhà ngục... Thắng lợi của Đô-xtôi-ép-xki dồn lại trong một giây, cũng như ngày trước, trước những nỗi khổ hạnh của ông. Đức Chúa Trời ném cho ông một tia chớp lần này không phải để tiêu diệt ông như, những tia chớp nhờ đó, trong một cỗ xe rực lửa, Đức Chúa Trời mang các tông đồ của Người vào cõi vĩnh hằng...”.
3. Qua bài viết, em hiểu thế nào là một văn vĩ đại
HS có thể tự do phát biểu theo suy nghĩa của mình, song cần lưu ý những điểm chính:
- Tác phẩm của nhà văn đó phải đề cập được những vấn đề lớn lao cùa xã hội và thời đại: có tác động mạnh mẽ vào nhận thức và tình cảm của nhân dân; được nhân dân ngưỡng mộ, kính yêu.
- Nhà văn vừa là nhà nghệ thuật vừa là nhà tư tưởng, tác phẩm của họ phải nói lên được những khát khao chân chính của thời đại. vượt lên hoàn cảnh để công hiến. Cho nên nhà văn vĩ đại còn là tấm gương về tinh thần lao động không biết mệt mỏi.
- Tác phẩm mang giá trị nhân đạo (nhân văn) sâu sắc.
4. Nhận xét về lời văn Xvai-gơ khi viết chân dung văn học.
- Lời văn giàu hình ảnh, giàu tính hình tượng, liên tường bất ngờ “Khi ngừng lại, ông ngạt thở với châu Âu như trong một nhà ngục... Thắng lợi của Đô-xtôi-ép-xki dồn lại trong một giây, cũng như ngày trước, trước những nỗi khổ hạnh của ông, Đức Chúa Trời ném cho ông một tia chớp lần này không phải để tiêu diệt ông như, những tia chớp nhờ đó, trong một cỗ xe rực lửa, Đức Chúa Trời mang các tông đồ của Người vào cõi vĩnh hằng....”.
- Câu văn rất sinh động: “Suốt đêm ông làm việc trong khi ở phòng bên vợ ông rên rỉ trong những cơn đau đẻ. Cơn động kinh chộp họng ông; chủ nhà không được trả tiền đe doạ gọi cảnh sát; bà đỡ đòi tiền nợ... Như bị hạ gục, đám đông quỳ xuống, căn phòng rung lên trong sự bùng nổ của hoan hỉ, có bà hôn bàn tay ông, một sinh viên ngất xỉu dưới chân ông...”.
- Qua nhiều ví dụ trên ta thấy ngay lời văn của tác giả có xu hướng kéo dài diễn tả nhiều sự việc diễn ra cùng một lúc. Tuy câu văn dài và có cấu trúc phức tạp nhưng vẫn trong sáng dễ hiểu.
- Chỉ trong vài câu văn, tác giả đã tóm tắt được cái “thần” của tác phẩm Đô-xtôi-ép-xki.