Câu hỏi mở đầu trang 27 Chuyên đề học tập Vật lý 12 Kết nối tri thức: Tia X được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, một trong những ứng dụng phổ biến là trong lĩnh vực y học...

Tia X được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, một trong những ứng dụng phổ biến là trong lĩnh vực y học. Vậy bản chất của tia X là gì? Cách tạo ra và cách điều khiển tia X như thế nào?

Tìm hiểu thông qua sách, báo và internet

Tia X có bản chất là sóng điện từ.

Cách tạo ra tia X: Để tạo ra tia X, người ta dùng ống Cu - lít - giơ. Ống Cu - lít - giơ là một ống thủy tinh bên trong là chân không, gồm một dây nung bằng vonfam dùng làm nguồn electron và hai điện cực:

- Một cathode bằng kim loại, hình chỏm cầu để làm cho các electron phóng ra đều hội tụ vào anode;

- Một anode làm bằng kim loại có khối lượng nguyên tử lớn và điểm nóng chảy cao, được làm nguội bằng một dòng nước khi ống hoạt động.

Dây vonfam được nung nóng bằng một dòng điện. Người ta đặt giữ anode và cathode một hiệu điện thế cỡ vài chục kilovon. Các electron bay ra sẽ chuyển động trong điện trường mạnh giữa anode và cathode đến đập vào bề mặt đối cathode và làm cho bề mặt phát ra tia X.

Cách điều khiển tia X:

- Tăng dòng điện dùng để nung nóng cathode;

- Tăng hiệu điện thế giữa hai cực anode và cathode của ống tia X;

- Sử dụng bộ lọc hấp thụ tia X mềm.