Bài 8: Sử dụng tiền hợp lý Đạo đức 5 Kết nối tri thức: Hãy chia sẻ với các bạn về việc em đã sử dụng tiền tiết kiệm của mình như thế nào...

Khởi động

Hãy chia sẻ với các bạn về việc em đã sử dụng tiền tiết kiệm của mình như thế nào.

Em hãy chia sẻ việc sử dụng tiền tiết kiệm.

Em sử dụng tiền tiết kiệm để mua đồ dùng học tập hoặc một số món quà sinh nhật tặng người thân, bạn bè.

Khám phá 1

Em hãy quan sát các tranh và trả lời câu hỏi:

- Nêu biểu hiện sử dụng tiền hợp lý của hai chị em trong các bức tranh trên.

- Kể thêm các biểu hiện khác của việc sử dụng tiền hợp lí.

Quan sát kĩ tranh để trả lời câu hỏi.

- Biểu hiện sử dụng tiền hợp lý trong các bức tranh trên:

+ Tranh 1: Bố cho hai chị em tiền để đi mua sắm đồ dùng chuẩn bị năm học mới

+ Tranh 2: Hai chị em lên kế hoạch chi tiết trước khi đi mua sắm

+ Tranh 3: Hai chị em tìm được cửa hàng có giá cả hợp lý và chương trình khuyến mại

+ Tranh 4: Em đòi mua giày nhưng người chị bảo phải ưu tiên mua sách vở, giấy bút trước vì đôi giày cũ của người em vẫn dùng được.

+ Tranh 5: Người em khuyên chị không nên mua 3 chiếc váy giống nhau chỉ vì nó được khuyến mại

+ Tranh 6: Hai chị em vẫn còn dư ít tiền nên đã định xin bố cho nuôi lợn đất để tiết kiệm tiền.

- Một số biểu hiện khác của việc sử dụng tiền hợp lí:

+ Không mua đồ chơi khi ở nhà vẫn còn nhiều

+ Mua những thứ cần thiết trước.

+ Không tiêu tiền vào những mục đích vô bổ như chơi game, ăn uống đồ ăn độc hại,…

Khám phá 2

Đọc thông tin “Cô bé bán chè bưởi” và trả lời câu hỏi:

- Bạn Bống đã sử dụng tiền như thế nào? Em có nhận xét gì về cách sử dụng tiền của bạn?

- Việc sử dụng tiền hợp lý có tác dụng như thế nào

- Theo em, vì sao chúng ta phải sử dụng tiền hợp lí.

Đọc kĩ câu chuyện để trả lời câu hỏi.

- Bạn Bống đã sử dụng tiền theo cách:

+ Bạn chia tiền lãi trong kinh doanh thành 10 phần, phân bổ như sau: 5 phần vào nguồn vốn kinh doanh chè bưởi, 1 phần để gửi tiết kiệm, 1 phần để dành mua đồ đắt tiền (xe đạp điện), 1 phần cho giáo dục, 1 phần cho bản thân, 1 phần để làm từ thiện, cho gia đình.

- Em thấy cách sử dụng tiền của Bống vô cùng hợp lí. Bằng cách phân chia như thế, bạn có thể chia đều cho các mục tiêu khác nhau, tránh tiêu lãng phí vào những việc không cần thiết.

- Việc sử dụng tiền hợp lý có tác dụng:

+ Giúp Bống tạo được thu nhập, có tiền tiết kiệm, chi tiêu đáp ứng cho nhu cầu bàn thân

+ Giúp đỡ bố mẹ, người thân và những người gặp khó khăn

- Theo em, chúng ta phải sử dụng tiền hợp lý vì những lợi ích mà việc này mang lại:

● Đáp ứng nhu cầu cần thiết: Sử dụng tiền để mua những thứ chúng ta thực sự cần như thực phẩm, quần áo, sách giáo trình và đồ dùng học tập.

● Tiết kiệm và đầu tư: Sử dụng tiền một cách thông minh giúp chúng ta tiết kiệm để có thể đầu tư vào tương lai

● Tránh lãng phí: Sử dụng tiền hợp lý giúp chúng ta tránh lãng phí bằng cách không mua những thứ không cần thiết hoặc không tốt cho sức khỏe và môi trường.

● Xây dựng thói quen thông minh: Bằng cách sử dụng tiền hợp lý, chúng ta hình thành được thói quen quản lý tài chính tốt từ khi còn nhỏ, giúp chúng ta trở thành người có khả năng tài chính tốt trong tương lai.

● Đảm bảo an toàn: Sử dụng tiền một cách hợp lý giúp chúng ta tránh rủi ro và không bị lừa đảo hoặc mất tiền một cách không cần thiết.

Luyện tập 1

Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến của bạn nào? Vì sao?

a. Thuý cho rằng, mình mới là học sinh lớp 5, vì vậy việc bàn tới chuyện sử dụng tiền hợp lý là chưa cần thiết

b. Theo Bình, sử dụng tiền hợp lý là giúp mỗi người tiết kiệm tiền và có sẵn tiền để sử dụng khi cần thiết

c. Nga cho rằng, sử dụng tiền hợp lý là tôn trọng công sức của bố mẹ và người lao động.

d. Minh cho rằng, sử dụng tiền hợp lý giúp ta có tiền để giúp đỡ những người gặp khó khăn trong cuộc sống.

e. Theo Yến, nếu giàu có thì cứ tiêu thoải mái, không cần phải tính toán, cân nhắc.

g. Lập cho rằng, nếu biết sử dụng tiền hợp lí, ta sẽ có tiền để chủ động thực hiện ước mơ của mình.

Đọc kĩ ý kiến để đưa ra quan điểm cá nhân.

a. Em không đồng tình với ý kiến của Thuý. Dù là học sinh lớp 5, việc hiểu và áp dụng việc sử dụng tiền hợp lý từ sớm sẽ giúp Thuý xây dựng thói quen tốt và quản lý tài chính tốt hơn trong tương lai.

b. Em đồng tình với ý kiến của Bình. Sử dụng tiền hợp lý giúp tiết kiệm và có sẵn tiền khi cần thiết, giúp mỗi người hạn chế lãng phí và có đủ tiền để đáp ứng nhu cầu cần thiết.

c. Em đồng tình với ý kiến của Nga. Sử dụng tiền hợp lý là tôn trọng công sức của bố mẹ và người lao động, bởi vì tiền được kiếm từ công việc của họ và sử dụng hợp lý giúp đảm bảo công sức đó không bị lãng phí.

d. Em đồng tình với ý kiến của Minh. Sử dụng tiền hợp lý giúp ta có khả năng giúp đỡ những người gặp khó khăn trong cuộc sống, đó là một cách thể hiện lòng nhân ái và tạo ra sự hỗ trợ xã hội.

e. Em không đồng tình với ý kiến của Yến. Dù giàu có, việc sử dụng tiền hợp lý vẫn rất quan trọng để tránh lãng phí và đảm bảo tài sản được bảo vệ và tăng giá trị.

g. Em đồng tình với ý kiến của Lập. Biết sử dụng tiền hợp lý giúp ta có tiền để chủ động thực hiện ước mơ và mục tiêu của mình, tạo ra sự tự do và độc lập trong cuộc sống.

Luyện tập 2

Phân loại nhóm những hành vi nên làm và không nên làm để sử dụng tiền hợp lí

a. Mua những thứ mình thích

b. Chỉ mua những thứ mình thực sự cần

c. Mua đồ vừa đủ dùng

d. Mua hàng còn trong hạn sử dụng

e. Lựa chọn món hàng có giá cả hợp lí.

g. Lên kế hoạch trước khi mua sắm

h. Mua thật nhiều đồ ăn giảm giá để tích trữ

i. Mua đồ phù hợp với điều kiện tài chính của bản thân

Đọc kĩ các hành vi để phân loại.

* Nhóm hành vi nên làm để sử dụng tiền hợp lí:

b. Chỉ mua những thứ mình thực sự cần.

c. Mua đồ vừa đủ dùng.

d. Mua hàng còn trong hạn sử dụng.

e. Lựa chọn món hàng có giá cả hợp lí.

g. Lên kế hoạch trước khi mua sắm.

i. Mua đồ phù hợp với điều kiện tài chính của bản thân.

* Nhóm hành vi không nên làm để sử dụng tiền hợp lí:

a. Mua những thứ mình thích mà không cân nhắc cần thiết.

h. Mua thật nhiều đồ ăn giảm giá để tích trữ, mà không cần thiết và có thể dẫn đến lãng phí tiền và thực phẩm.

Luyện tập 3

Em hãy nhận xét về việc sử dụng tiền của các bạn trong những trường hợp dưới đây.

Đọc kĩ các trường hợp để nhận xét.

a. Nhận xét về việc sử dụng tiền của các bạn trong trường hợp này:

- Bạn Phụng đã sử dụng hết số tiền mừng tuổi để mua kem mời các bạn. Việc này có thể được coi là một hành động đáng yêu và hào phóng, nhưng cần cân nhắc để không tiêu quá mức và đảm bảo tiền vẫn còn dư để sử dụng cho các nhu cầu khác.

- Bạn Toàn đã bỏ hết số tiền mừng tuổi vào lợn đất. Điều này có thể được xem là một cách đầu tư hoặc tích góp tiền, nhưng cũng cần lưu ý để không đặt quá nhiều tiền vào một khoản đầu tư duy nhất và đảm bảo tính linh hoạt của tiền.

- Bạn Vân đã đưa số tiền mừng tuổi nhờ mẹ mua thêm gà về nuôi để cuối năm bán lấy tiền mua sách vở, quần áo. Điều này thể hiện sự sáng suốt trong việc sử dụng tiền và lên kế hoạch cho tương lai.

- Bạn Thảo đã chia số tiền mừng tuổi thành nhiều phần khác nhau để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Điều này thể hiện sự tỉnh táo trong việc phân chia và sử dụng tiền một cách hợp lí, bao gồm việc giúp đỡ người khác gặp khó khăn.

b. Nhận xét về việc sử dụng tiền của nhóm bạn trong trường hợp này:

- Đề nghị của Hằng vô cùng hợp lí, vừa có thể tiết kiệm chi phí, vừa có món quà đẹp đẽ và tử tế để tặng bạn

- Trong trường hợp này, không nên lãng phí giống như Triều, cũng không nên tặng quà mà không gói giống như ý kiến của Quang.

Luyện tập 4

Em sẽ làm gì nếu ở trong những tình huống dưới đây?

Đọc kĩ tình huống để đưa ra cách giải quyết.

a. Trong tình huống này, em có thể xem xét các gợi ý từ bạn bè và cân nhắc cách sử dụng tiền một cách hợp lí. Thay vì dùng hết số tiền để chiêu đãi bạn bè, em có thể xem xét việc sử dụng một phần để mua những thứ em cần thiết hoặc tiết kiệm lại cho tương lai.

b. Trước khi quyết định mua món đồ yêu thích, em nên xem xét tình hình tài chính của mình. Nếu việc mua món đồ này sẽ làm cho em không còn tiền để chi tiêu cho các nhu cầu khác quan trọng, em có thể xem xét lựa chọn tiết kiệm tiền lại hoặc đợi đến khi có đủ tiền để mua mà không gây ảnh hưởng đáng kể đến tài chính cá nhân.

c. Khi đã tiết kiệm được một khoản tiền đủ để mua chiếc xe đạp mà em mong muốn, em có thể xem xét ý kiến của chị mình. Nhờ bố gửi số tiền vào ngân hàng để lấy lãi có thể là một cách tăng thêm giá trị cho số tiền đã tiết kiệm. Tuy nhiên, em cũng cần xem xét các mục tiêu của mình và xem xét sự linh hoạt và khả năng rút tiền trong trường hợp cần thiết.

d. Trước khi vay tiền từ bạn em để mua bộ sách khoa học, em cần xem xét khả năng trả tiền và các điều khoản của việc vay mượn. Nếu em tin tưởng và có khả năng trả nợ đúng hẹn, và việc mua sách đó mang lại giá trị và hài lòng cho em, em có thể xem xét lựa chọn vay tiền từ bạn em. Tuy nhiên, em cũng cần nhớ rằng việc mượn tiền là một trách nhiệm và cần được quản lý một cách cẩn thận để tránh gây mất quan hệ bạn bè.

Luyện tập 5

Em sẽ khuyên bạn điều gì:

Đọc kĩ các trường hợp để khuyên bạn.

a. Em khuyên Na không nên nhịn ăn sáng để lấy tiền mua món đồ yêu thích. Sức khỏe luôn quan trọng hơn và việc nhịn ăn có thể gây hại cho cơ thể. Thay vào đó, Na có thể tìm cách tiết kiệm tiền từ các khoản chi tiêu khác hoặc đợi đến khi có đủ tiền mà không phải hy sinh sức khỏe.

b. Em khuyên Nam nên xem xét kỹ trước khi dùng hết tiền tiết kiệm để mua một con robot. Việc mua một món đồ chơi không phải là việc quá cần thiết.

c. Em khuyên Dung mua một thứ mình thích. Tuy nhiên, Dung cũng cần xem xét các yếu tố khác như tính cần thiết và khả năng chi tiêu hợp lý để đảm bảo việc mua sắm không làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính cá nhân.

d. Em khuyên Thanh hiểu và chia sẻ với mẹ về hoàn cảnh khó khăn của gia đình. Thanh nên thương lượng và hiểu rằng mẹ có thể không đủ khả năng tài chính để mua cho một chiếc máy tính bỏ túi mới ngay lúc này. Thay vào đó, Thanh có thể tìm cách sử dụng máy tính cũ hiện có cho đến khi tình hình tài chính cải thiện và có thể mua được máy tính mới trong tương lai.

Vận dụng 1

Thử tài chi tiêu:

Bố mẹ đưa cho em 100 000 đồng để đi chợ mua thức ăn cho một bữa cơm gia đình bốn người. Hãy căn cứ vào số tiền, nhu cầu dinh dưỡng, số lượng thành viên trong gia đình và giá cả thực phẩm để lên thực đơn các loại thực phẩm cần mua theo gợi ý sau:

Đọc kĩ tình huống để đưa ra cách chi tiêu.

⇨ Tổng 100 000 đồng

Vận dụng 2

Em hãy lập bảng theo dõi chi tiêu cá nhân theo gợi ý sau:

Lập bảng theo dõi chi tiêu.