Địa linh nhân kiệt: Làng Bảo An - Gò Nổi
Tục ngữ có câu: “Thứ nhất Củ Chi, thứ nhì Gò Nổi”. Củ Chi thuộc tỉnh Gia Định ngày xưa; Gò Nổi thuộc tỉnh Quảng Nam. Đó là hai miền quê lắm anh hùng hào kiệt xưa nay.
Tên cũ của Bảo An là Phi Phú, thuộc tổng Đa Hoà, huyện Diên Khánh, phủ Điện Bào. Nay thuộc xã Điện Quang, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.
Bảo An là một trong 24 làng thuộc Gò Nổi, một vùng quê trù phú nằm giữa hai nhánh sông Thu Bồn. Gò Nổi có làng Xuân Đài là quê hương của Tống đốc Hoàng Diệu; làng Đông Bàn là nơi chôn nhau cắt rốn của nhà canh tân Phạm Phú Thứ, làng Tư Phú là quê cha đất tổ của chí sĩ Trần Cao Vân.
Làng Bảo An là quê hương thân yêu của chí sĩ Phan Thành Tài, của các chiến sĩ yêu nước như Phan Thanh, Phan Bôi (Hoàng Hữu Nam), của nha nho, nhà báo Phan Khôi...
Ca dao có nhiều câu lưu truyền ngợi ca Bảo An là đất văn vật xứ Quảng:
"Bảo An trên bến dưới thuyền,
Góp phần phong phú một miền đồng quê”.
hay:
“Nông Sơn than đá thiếu chi
Bảo An đường tốt, Trà My quế nhiều”
hay:
Advertisements (Quảng cáo)
“Tiếng đồn con gái Bảo An,
Khéo mua sợi nhỏ về đan mành mành”
Bảo An là đất học. Chỉ tính từ năm 1813-1918 đã có hai Phó bảng là Nguyễn Duy Tự và Phan Trân, 23 cử nhân, 27 Tú tài.
Phan Thành Tài là một chí sĩ anh hùng của Việt Nam Quang Phục Hội, lãnh đạo phong trào Duy Tân ở ba tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định. Ông đã bị giặc Pháp giết hại. Trước lúc ra pháp trường, ông viết bài thơ “Tuyệt mệnh gửi vợ con:
“Con còn bụng mẹ, cha đã mất,
Con bước vỏ đời, nước đã suy.
Thù nhà, nhục nước, con nên biết,
Chẳng đội trời chung - chữ ấy ghi! ”
Thời kháng chiến chống Mỹ, Gò Nổi lừng danh là đất dũng sĩ, ra ngõ gặp anh hùng. Có hùng nghìn liệt sĩ, hàng trăm bà mẹ Việt Nam anh hùng.
Trong bài thơ ‘ẻNgười con gái Việt Nam anh hùng” viết về chị Trần Thị Lý - người con kiên cường, bất khuất của Gò Nổi, thi sĩ Tố Hữu ngợi ca:
“Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung,
Không giết được em - Người con gái anh hùng!”