Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi:
HƯ DANH
Bác kia, ruộng cả ao liền,
Lắm bạc, nhiều tiền, chạy tước, mua danh.
Bài ngà với áo thụng xanh,
Súng sa súng sính như anh phường chèo.
Về làng khao vọng ỉ eo
Ăn trên, ngồi trốc, eo sèo thịt xôi.
Bây giờ cơ nghiệp đi đời,
Thẻ ngà, giấy sắc đem mài mà ăn.
(Tú Mỡ, Giòng nước ngược, tập 1, NXB Đời nay, Hà Nội, 1934, tr. 14)
Câu 1
Bài thơ gồm mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần.
Đọc kĩ văn bản
Gợi ý một phương án chia bố cục:
– Hai câu thơ đầu: giới thiệu một nhân vật cậy giàu có, lấy tiền mua danh.
– Bốn câu thơ tiếp theo: miêu tả những thứ thu được từ việc mua danh.
– Hai câu thơ cuối: hậu quả của việc mua danh.
Câu 2
Tiếng cười trào phúng trong bài thơ nhằm tới đối tượng nào?
Đọc kĩ văn bản
Đối tượng mà tiếng cười trào phúng trong bài thơ nhằm tới: những kẻ trọc phú, hám danh tới mức mù quáng.
Câu 3
Giải thích nghĩa của yếu tố “danh” trong nhan đề bài thơ. Tìm 5 từ Hán Việt có yếu tố danh được dùng với nghĩa này.
Advertisements (Quảng cáo)
Đọc kĩ văn bản
Áp dụng kiến thức từ Hán Việt
- Nghĩa của yếu tố danh trong nhan đề bài thơ: tên người gắn với vinh dự hoặc chức vụ nào đó.
- Một số từ Hán Việt có chứa yếu tố danh được dùng với nghĩa tương tự: công danh, chức danh, danh phận, thanh danh, vô danh, xướng danh,...
Câu 4
Xác định các từ tượng thanh, tượng hình trong bài thơ và làm rõ sắc thái nghĩa
Đọc kĩ văn bản
- Súng sa súng sính (từ tượng hình); sắc thái suồng sã, giễu cợt.
- Ỉ eo (từ tượng thanh): sắc thái suồng sã, gây ấn tượng tiêu cực.
- Eo sèo (từ tượng thanh): sắc thái suồng sã, thô mộc.
Câu 5
Tìm từ ngữ đồng nghĩa với từ “đi đời” trong bài thơ. Phân biệt sắc thái nghĩa của từ “đi đời” với từ ngữ đồng nghĩa đó.
Đọc kĩ văn bản
Áp dụng kiến thức từ đồng nghĩa
- Từ ngữ đồng nghĩa với từ “đi đời” trong bài thơ, ví dụ: hết sạch, mất sạch.
- Phân biệt sắc thái nghĩa của từ đi đời với từ ngữ đồng nghĩa em vừa tìm. Ví dụ:
+ Hết sạch, mất sạch: sắc thái trung tính.
+ Đi đời: sắc thái mỉa mai, gây ấn tượng tiêu cực.
Câu 6
Giọng điệu của tiếng cười trào phúng trong bài thơ là gì?
Đọc kĩ văn bản
Giọng điệu của tiếng cười trào phúng trong bài thơ: đả kích kết hợp mỉa mai – châm biếm.