Nêu những biểu hiện cho thấy sự suy yếu về chính quyền và dòng họ Lê sau thời kì Lê sơ. Em hiểu gì về các cụm từ “vua Lê – chúa Trịnh”, “chúa Nguyễn”, “Đàng Trong – Đàng Ngoài”?
Đọc lại nội dung mục 1 trang 26 SGK
* Biểu hiện về sự suy yếu của chính quyền và dòng họ Lê sau thời kì Lê sơ:
- Từ đầu thế kỉ XVI, nhà Lê bắt đầu suy thoái, Vua, quan ăn chơi xa xỉ, xây dựng lâu đài cung điện tốn kém. Nội bộ triều đình “chia bè kéo cánh”, tranh giành quyền lực.
- Nhân khi triều đình rối loạn, quan lại ở địa phương cậy quyền thế ức hiếp dân. Đời sống nhân dân lâm vào cảnh cùng khốn.
=> Ở nhiều nơi, dân chúng nổi dậy chống lại triều đình, tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa của Lê Hy, Trần Cảo,...
- Từ cuối nhà Lê sơ đến thời kì Trịnh-Nguyễn phân tranh là khoảng thời gian chính quyền nhà Lê suy yếu. Các thế lực Trịnh-Nguyễn dưới danh nghĩa phò Vua Lê nhưng thực chất hình thành hai nhà nước riêng biệt, gây ra chiến tranh. Việt Nam bị chia cách cho đến đầu thế kỷ XIX.
* “Vua Lê – chúa Trịnh” có nghĩa là: nhà nước tồn tại hai người đứng đầu là vua Lê và chúa Trịnh. Tuy nhiên, họ Trịnh nắm toàn quyền thống trị, vua Lê chỉ tồn tại trên danh nghĩa.
* “Chúa Nguyễn” là chỉ con cháu dòng họ Nguyễn ở Đàng Trong. Chúa Nguyễn đầu tiên là Nguyễn Hoàng. Ông được cử vào trấn thủ Thuận Hóa và từng bước mở rộng đất đai vào trong Nam.
* “Đàng Trong – Đàng Ngoài” là chỉ hai miền của Đại Việt bị chia cắt bởi sông Gianh do xung đột Trịnh – Nguyễn.
- Đàng Trong là vùng đất từ sông Gianh trở vào Nam do con cháu họ Nguyễn cầm quyền.
- Đàng Ngoài là vùng đất từ sông Gianh trở ra Bắc do con cháu họ Trịnh thay nhau cai quản.