Câu 1 (trang 61, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản.
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Cách 1
* Luận điểm 1: Kí ức của người da đỏ gợi nhắc những điều thiêng liêng:
- Mảnh đất của người da đỏ vô cùng thiêng liêng, là người mẹ của người da đỏ.
- Bông hoa là người chị, người em.
- Dòng nước là máu của tổ tiên người da đỏ
- Những tiếng thì thầm của dòng nước chính là những tiếng nói của cha ông với thế hệ sau.
=> Với nghệ thuật nhân hóa và so sánh, tác giả đã nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó của người da đỏ với đất đai, môi trường.
* Luận điểm 2: Người da trắng và người da đỏ có sự khác nhau trong cách đối xử với đất đai và thiên nhiên
- Đối với người da trắng:
+ Đất đai là kẻ thù, khi chinh phục được sẽ càng lấn tới.
+ Họ đối xử với đất và trời như những hàng hóa, tước đoạt được rồi lại bán đi.
+ Người da trắng không có nơi yên tĩnh, không quan tâm đến bầu không khí họ đang hít thở.
- Đối với người da đỏ:
+ Đất đai là mẹ nên họ vô cùng trân quý.
+ Họ rất biết trân trọng không khí.
+ Đối xử với muôn loài như người anh em.
=> Với nghệ thuật đối lập, tác giả đã thể hiện thái độ bảo vệ đất đai và bảo vệ môi trường tự nhiên.
* Luận điểm 3: Người da đỏ đưa ra kiến nghị để bảo vệ đất đai và thiên nhiên:
- Người da trắng phải đối xử với muông thú như những người anh em.
- Phải dạy con cháu biết quý trọng đất đai.
=> Sử dụng những từ ngữ dứt khoát, đanh thép, hào hùng để khẳng định sự cần thiết phải bảo vệ đất đai và thiên nhiên.
Cách 2:
|
Luận điểm |
Lí lẽ, bằng chứng |
|
Luận điểm 1: Kí ức của người da đỏ gợi nhắc những điều thiêng liêng |
- Mảnh đất của người da đỏ vô cùng thiêng liêng, là người mẹ của người da đỏ. - Bông hoa là người chị, người em. - Dòng nước là máu của tổ tiên người da đỏ - Những tiếng thì thầm của dòng nước chính là những tiếng nói của cha ông với thế hệ sau. => Với nghệ thuật nhân hóa và so sánh, tác giả đã nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó của người da đỏ với đất đai, môi trường. |
|
Luận điểm 2: Người da trắng và người da đỏ có sự khác nhau trong cách đối xử với đất đai và thiên nhiên |
- Đối với người da trắng: + Đất đai là kẻ thù, khi chinh phục được sẽ càng lấn tới. + Họ đối xử với đất và trời như những hàng hóa, tước đoạt được rồi lại bán đi. + Người da trắng không có nơi yên tĩnh, không quan tâm đến bầu không khí họ đang hít thở. - Đối với người da đỏ: + Đất đai là mẹ nên họ vô cùng trân quý. + Họ rất biết trân trọng không khí. + Đối xử với muôn loài như người anh em. => Với nghệ thuật đối lập, tác giả đã thể hiện thái độ bảo vệ đất đai và bảo vệ môi trường tự nhiên |
|
Luận điểm 3: Người da đỏ đưa ra kiến nghị để bảo vệ đất đai và thiên nhiên |
- Người da trắng phải đối xử với muông thú như những người anh em. - Phải dạy con cháu biết quý trọng đất đai. => Sử dụng những từ ngữ dứt khoát, đanh thép, hào hùng để khẳng định sự cần thiết phải bảo vệ đất đai và thiên nhiên. |
Cách 3:
Hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản là:
- Luận điểm 1: Những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ
+ Lí lẽ, bằng chứng:
• Mảnh đất là người mẹ, bông hoa là người chị, người em.
• Dòng nước là máu của tổ tiên.
• Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.
- Luận điểm 2: Những lo lắng của người da đỏ nếu bán đất cho người da trắng
+ Lí lẽ, bằng chứng:
• Họ sẽ lấy đi trong lòng đất những gì họ cần.
• Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiến đất đai.
• Họ chẳng để ý đến bầu không khí mà họ hít thở.
- Luận điểm 3: Kiến nghị của người da đỏ
+ Lí lẽ, bằng chứng:
• Phải biết quý trọng đất đai.
• Hãy khuyên bảo chúng đất là mẹ.
Cách 4:
Luận điểm 1. Những điều thiêng liêng trong kí ức người da đỏ.
- Đối với người da đỏ, mỗi tấc đất là thiêng liêng. Mảnh đất là bà mẹ của người da đỏ
- Những bông hoa là người chị, người em của người da đỏ.
- Tiếng thì thầm của dòng nước chính là tiếng nói của cha ông chúng tôi.
=> Tác giả sử dụng phép so sánh, nhân hóa. Cho thấy tình yêu thiên nhiên, gắn bó của người da đỏ.
Luận điểm 2. Sự khác nhau giữa người da đỏ và người da trắng trong cách đối xử giữa đất đai và thiên nhiên.
- Đối với người da trắng:
+ Họ coi mảnh đất này là kẻ thù và khi chinh phục được thì họ sẽ lấn tới.
+ Ở thành phố người da trắng không có nơi nào yên tĩnh.
+ Người da trắng không để tâm đến bầu không khí họ đang hít thở.
- Người da đỏ: Họ ưa những âm thanh êm ái của những cơn gió thoảng qua trên mặt hồ.
+ Đối với họ không khí là quý giá.
+ Người da trắng phải đối xử với các muông thú như những người anh em
- Nghệ thuật đối lập với cách cư xử của người da trắng và người da vàng đối với thiên nhiên, đất đai.
- Người da đỏ phải kính trọng đất đai.
- Điều gì sẽ xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất. Điều gì con người làm cho tổ sống tức làm cho chính mình. -> Giọng điệu mạnh mẽ, dứt khoát.