Câu hỏi/bài tập:
Nêu điểm giống nhau và khác nhau của văn minh ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.
- Đọc kỹ phần I và phần II để chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau của văn minh ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long (SGK trang 206)
Điểm giống nhau và khác nhau của văn minh ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long:
Điểm giống nhau:
- Cả hai đều là nền văn minh lúa nước:
+ Lúa nước là cây trồng chủ đạo, đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế, văn hóa và xã hội.
+ Kỹ thuật canh tác lúa nước tương đồng: cấy lúa chiêm, cấy lúa mùa, sử dụng các công cụ lao động như cày, bừa, liềm,...
- Cơ cấu tổ chức xã hội:
+ Làng xã là đơn vị tổ chức cơ bản, với các quy tắc và tập quán chung.
+ Vai trò của dòng họ và cộng đồng trong đời sống xã hội.
- Văn hóa:
+ Nhiều phong tục tập quán, lễ hội, tín ngưỡng chung như: Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu, cúng giỗ tổ tiên,...
+ Nét đẹp văn hóa truyền thống được bảo tồn và phát huy.
Điểm khác nhau:
- Điều kiện tự nhiên:
+ Châu thổ sông Hồng:
- Địa hình: Đồng bằng rộng lớn, thấp và tương đối bằng phẳng.
- Khí hậu: Nhiệt đới gió mùa, có mùa đông lạnh.
- Thiên tai: Lũ lụt, hạn hán, sương muối.
+ Sông Cửu Long:
- Địa hình: Đồng bằng thấp trũng, nhiều kênh rạch.
- Khí hậu: Nhiệt đới nóng ẩm.
- Thiên tai: Lũ lụt, nước mặn xâm nhập.
- Kỹ thuật canh tác:
+ Châu thổ sông Hồng:
- Cấy lúa nước hai vụ: chiêm và mùa.
- Hệ thống thủy lợi phát triển.
+ Sông Cửu Long:
- Cấy lúa nước ba vụ: đông xuân, hè thu, và vụ lúa nổi.
- Hệ thống kênh rạch chằng chịt, phục vụ cho việc tưới tiêu và giao thông.
- Văn hóa:
+ Châu thổ sông Hồng:
- Nét văn hóa mang đậm dấu ấn của nền văn minh lúa nước truyền thống.
- Nhiều di tích lịch sử, văn hóa lâu đời.
+ Sông Cửu Long:
- Nét văn hóa đa dạng, chịu ảnh hưởng của nhiều nền văn hóa khác nhau.
- Phát triển mạnh mẽ các loại hình nghệ thuật dân gian như: đờn ca tài tử, cải lương,...