Chí khí anh hùng là đoạn trích nói về Từ Hải - một “anh hùng cái thế”, nhân vật thể hiện giấc mơ công lý của Nguyễn Du. Đoạn trích khắc họa hình ảnh Từ Hải với tính cách anh hùng chí khí phi thường, khát vọng tự do mãnh liệt.
Từ Hải là một anh hùng lí tưởng. Từ ngoại hình lời nói, đến hành động, tính cách và ngay cả cách tỏ tình của Từ Hải đều toát lên phẩm chất người anh hùng Tâm thế Từ Hải luôn thuộc về “bốn phương”, chàng là người của “trời bể mênh mang” và sẵn sàng vào tư thế “thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”. Mọi việc đến nhanh, dồn dập và dứt khoát. Khẩu khí của Từ Hải khi từ biệt Kiều rõ là của bậc trượng phu chí lớn: đàng hoàng, đĩnh đạc có hào khí.
Advertisements (Quảng cáo)
Từ Hải trong Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân chỉ đơn giản là một tên tướng cướp: “Lúc ấy có một hảo hán tên Hải họ Từ, tự là Minh Sơn, có tính khoáng đạt rộng rãi, giàu sang coi nhẹ, tì thiếp coi thường, lại còn tinh cả lục thao tam lược, nối danh cái thế anh hùng, trước cũng theo nghề nghiên bút, thi hỏng mấy giang hồ hiệp khách” (Trích hồi 17). “Phu nhân (Thúy Kiều) khuyên chàng nên cấm binh sĩ không được đốt nhà cướp của, gian dâm phụ nữ, giết hại trẻ già. Minh Sơn nghe theo hết thảy, mỗi khi đại binh tới đâu, đều hạ lệnh cấm nghiêm, địa phương không bị hại đều là nhờ ơn của người đàn bà ấy vậy” (Trích hồi 18).
Đoạn trích trong Truyện Kiều so với Kim Vân Kiều truyện là hoàn toàn sáng tạo. Nguyễn Du đã lược bỏ đi những chi tiết tả thực một cách trần trụi, tầm thường, thay vào đó những cách tả ước lệ, ngôn ngữ điêu luyện, hình ảnh gợi tả, gợi cảm lớn, giọng điệu đầy hào sảng... tất cả bộc lộ khuynh hướng lý tưởng hóa trong việc xây dựng nhân vật Từ Hải.