Advertisements (Quảng cáo)
LUYỆN TẬP
Câu 1. Phân tích các nhân tố giao tiếp trong câu ca dao
Đêm trăng thanh anh mới hỏi nàng:
– Tre non đủ lá đan sàng nên chăng?
a. Nhân vật giao tiếp trong câu ca dao trên là một chàng trai và một cô gái.
b. Thời gian: Đêm trăng thanh. Thích hợp với những cuộc chuyện trò tình tứ của đôi bên nam nữ, của những buổi hát đổi, hát ghẹo, hát giao duyên trong sinh hoạt dân ca.
c. Nhân vật anh nói về điều gì? Nhằm mục đích gì?
+ Nói về việc “Tre non đủ lá” dùng để “đan sàng”.
+ Mục đích: ướm hỏi, tỏ tình (nghĩa hàm ẩn; ngưòi đã đủ lớn khôn, nên kết duyên.
d. Cách nói của chàng trai rất tế nhị, phù hợp với đối tượng và mục đích giao tiếp.
Câu 2. Đọc đoạn đối thoại (giữa em nhỏ A Cổ với môt ông già) và thực hiện các yêu cầu (SGK, tr. 21).
a. Các hành động nói cụ thể: Chào, nói, thưa
b. Trong lời nói của ông già, cả ba câu đều là câu hỏi, nhưng mục đích không phải đều để hỏi. Câu 1 (A cổ hả) là câu hỏi thay chào, đáp lại lời chào của A cổ. Câu 2 (Lốn tướng rồi nhỉ) là lời khen, dùng để biểu thị tình cảm, không mang tính nghi vấn. Chỉ có câu 3 là có mục đích hỏi.
c. Lời nổi của các nhân vật bộc lộ thái độ, tình cảm và quan hệ trong giao tiếp:
– Tình cảm giữa hai người rất thân mật, tin cậy lẫn nhau
– Thái độ: Cậu bé rất kính trọng ông bà, ông già rất mến yêu cậu bé
– Quan hệ: hai ngưòi khác lứa tuổi nhưng có quan hệ tôt về mọi mặt
Câu 3: Đọc bài thơ Bánh trôi nước và thực hiện các yêu cầu (SGK, tr.21)
a. Mục đích, vấn đề giao tiếp
Nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã miêu tả, giới thiệu bánh trôi nước với mọi người. Nhưng mục đích chính là nói về thân phận của mình. Con người có hình thể đầy quyến rũ lại có số’ phận bất hạnh, không chủ động quyết định được hạnh phúc. Song trong bất cứ hoàn cảnh nào vẫn giữ tấm lòng trong trắng, phẩm chất của mình, tất cả diễn tả bằng ngôn ngữ giàu hình ảnh (trắng, tròn, bảy nổi ba chìm, lòng son).
b. Căn cứ để lĩnh hội, cảm nhận bài thơ
– Người đọc căn cứ vào từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ
– Căn cứ vào cuộc đời của nữ sĩ Hồ Xuân Hương để hiểu và cảm bài thơ này: Xuân Hương có tài, có tình nhưng số phận trớ trêu để dành cho bà sự bất hạnh. Hai lần lấy chồng thì cả hai lần “cố đấm ăn xôi lại hẩm”. Rốt cục Cổ Nguyệt Đường (nơi bà ở) vẫn lạnh tanh không hướng sắc. Điều cảm phục ở bà dù trong hoàn cảnh nào vẫn giữ gìn phẩm chất của mình.
Câu 4. Viết đoạn văn thông báo về nội dung làm sạch môi trường (SGK)
Học sinh xem lại mẫu văn bản thông báo để viết; yêu cầu viết thông báo ngắn, song phải có mỏ đầu, kết thúc.
– Đối tượng giao tiếp là học sinh toàn trường.
– Nội dung giao tiếp là làm sạch môi trưòng
– Hoàn cảnh giao tiếp là hoàn cảnh nhà trường và ngày môi trường thế giới.
Câu 5: Phân tích các hoạt động giao tiếp qua bức thư Bác Hồ gửi học sinh cả nước nhân ngày khai giảng năm học đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa tháng 9 năm 1945 (SGK tr. 22).
Phân tích các nhân tố giao tiếp của bức thư Bác Hồ gửi HS cả nước nhân ngày khai trường năm 1945.
a. Bác Hồ với tư cách là chủ tịch nước viết thư gửi học sinh toàn quốc. Người nhận là học sinh, thế hệ chủ nhân tương lai của nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa
b. Hoàn cảnh cụ thể: Nước ta vừa giành được độc lập và chuyển từ chế độ phong kiến sang chế độ dân chủ của một nước độc lập, rất cần có nhân tài, do đó, sự cố gắng học tập, nỗ lực phấn đấu của những công dân tương lai có ý thức quan trọng cấp bách.
– Người viết (Bác Hồ) là người từng trải, có kinh nghiệm từ nhiều nưóc văn minh thế giới, mong muốn cho đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu.
– HS: Lần đầu tiên được học trong nhà trường của nước nhà độc lập.
c. Nội dung bức thư phân tích ý nghĩa của ngày khai trường đầu tiên và động viên HS tích cực học tập, phấn đấu vĩ tương lai tươi sáng của đất nước.
+ Bộc lộ niềm vui sướng vì học sinh thế hệ tương lai được hưởng cuộc sông độc lập
+ Nhiệm vụ và trách nhiệm của học sinh đối với đất nước
+ Sau cùng là lòi chúc của Bác đối với học sinh.
d. Mục đích của bức thư: Chúc mừng học sinh nhân ngày tựu trường của đất nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. cổ vũ tinh thần học tập của các HS, từ đó xác định nhiệm vụ nặng nề nhưng vẻ vang của học sinh.
e. Cách viết: Vừa là bức thư, vừa là lòi kêu gọi, phân tích ý nghĩa của nhà trường trong thời đại mới, đồng thời nêu lên mục đích cao cả của sự nghiệp cách mạng, từ đó gợi mở HS suy nghĩ trách nhiệm thiêng liêng của mình. Lòi văn giản dị, gần gũi với HS.