Advertisements (Quảng cáo)
Trong đoạn trích này, hai nhân vật Mtao Mxây và Đam săn đều được tả bằng ngôn ngữ hào sảng của sử thi song lại được miêu tả với hai cảm hứng khác nhau. Với Đam Săn, đó là cảm hứng ngợi ca. Với Mtao Mxây là cảm hứng phê phán. Hai người đều tài giỏi nhưng hành động và ngôn ngữ của họ lại khác nhau.
Ngôn ngữ của Đam Săn là ngôn ngữ của người anh hùng đại diện cho chính nghĩa. Mtao Mxây cướp vợ của Đam Săn. Vì danh dự của mình, Đam Săn đi đòi vợ. Chàng đến khiêu chiến với Mtao Mxây bằng tinh thần thượng võ của người anh hùng. Nhưng Mtao Mxây lại là kẻ xấu, hắn buông lời chọc tức chàng “Ta không xuống đâu… Tay ta còn đang bận ôm vợ hai chúng ta ở trên này cơ mà”. Hắn cũng sợ Đam Săn có hành động đâm lén. Nhưng Đam Săn không phải là người như vậy. Chàng coi thường Mtao Mxây và đó cũng là thái độ của người Ê đê đối với Mtao Mxây. Đam Săn coi hắn không bằng con lợn nái, con trâu, “như con gà làng mới mọc cựa… chưa ai giấm phải mà đã gãy mất cánh. Đều nhằm mục đích trêu tức đối phương những hai nhân vật này có hai cách nói khác nhau thể hiện một nét bản chất quan trọng ở họ. Một người đầy tinh thần thượng võ, một người ti tiện.
Hình dáng, vũ khí chiến đấu của hai người được miêu tả không giống nhau. Với Mtao Mxây ” khiên hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ánh như cái cầu vồng… dáng tần ngần do dự, mỗi bước mỗi đắn đo, giữa một đám đông mịt mù như trong sương sớm”. Hắn có vẻ thiếu tự tin và lo sợ trước Đam Săn. Tác giả còn ví “khiên hắn lạch xạch như quả mướp khô”. Thế nhưng lời lẽ của hắn lại rất huyên hoang “Có cậu, ta học cậu…có thần Rồng ta học rthần Rồng”. Tự hắn cũng nhận hắn là kẻ chuyên đi xâm lược “là một tướng chuyên đi đánh thiên hạ, bắt tù binh…”. Thế rồi, Mtao Mxây đã thất bại thảm hại trước Đam Săn, ” Mtao Mxây tháo chạy…”. Cuối cùng hắn đã phải hèn nhát van xin dưới tay Đam Săn. Đam Săn đã chiến thắng thật vẻ vang.
Ngược lại với Mtao Mxây, Đam Săn lại được miêu tả với những ngôn ngữ khác. Cử chỉ, hành động và ngôn ngữ của chàng đều rất oai phong. Chàng hiên ngang thách đấu với Mtao Mxây bằng một tinh thần thượng võ. Chàng cho kẻ thù múa khiên trước. Vẻ đẹp của chàng trong chiến đấu được miêu tả “Mỗi lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh… vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”.
Tác giả dân gian đã miêu tả hành động của Đam Săn rất tỉ mỉ. Chàng hiện lên như một đấng thần linh, đối lập hoàn toàn với hình ảnh Mtao Mxây trong đoạn trích. Khiên của Mtao Mxây “kêu lạch xạch như quả mướp khô” thì khi Đam Săn múa “Chàng múa trên cao, gió như bão…”
Bằng ngôn ngữ kể chuyện rất hồn nhiên và ngây thơ, tác giả dân gian đã tạo dựng hai nhân vật anh hùng ở hai tuyến khác nhau, qua đó khẳng định sức mạnh cộng đồng.