Hình thành kiến thức
| Phòng, trừ tổng hợp sâu, bệnh hại cây trồng có tác dụng gì? |
Kết hợp sách giáo khoa trang 93 để trả lời câu hỏi
Phòng, trừ tổng hợp sâu, bệnh hại cây trồng có tác dụng :
- Trừ mầm mống sâu, bệnh và nơi ẩn náu của sâu
- Tránh thời kì sâu, bệnh phát sinh mạnh
- Tăng sức chống chịu cho cây
- Thay đổi điều kiện sống và nguồn thức ăn của sâu, bệnh.
- Tăng khả năng chống chịu sâu, bệnh.
Luyện tập
| Nêu các biện pháp trừ sâu bệnh hại cây trồng |
Kết hợp sách giáo khoa trang 93 để trả lời câu hỏi
Các biện pháp trừ sâu bệnh hại cây trồng:
- Biện pháp cơ giới (ngắt ổ trứng, bẫy, bả.,..)
- Sử dụng thiên địch
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (ưu tiên sử dụng thuốc thảo mộc, thuốc bảo vệ thực vật khi sâu, bệnh hại có nguy cơ phát sinh thành dịch).
Luyện tập
| 1. Nên thu hoạch vào lúc nào để có được sản phẩm đạt năng suất và chất lượng tốt nhất? |
Kết hợp sách giáo khoa trang 93 để trả lời câu hỏi
Để có được sản phẩm đạt năng suất và chất lượng tốt nhất, chúng ta nên thu hoạch đúng thời điểm và đúng cách tùy từng loại cây trồng.
| 2. Khi thu hoạch, làm thế nào để tránh gây thương tổn cho sản phẩm? |
Kết hợp sách giáo khoa trang 93 để trả lời câu hỏi
Khi thu hoạch, để tránh gây thương tổn cho sản phẩm, chúng ta nên thu hoạch bằng phương pháp thủ công, sử dụng kéo cắt với từng loại sản phẩm. Không nên thu hoạch bằng máy móc có thể gây tổn thương cho sản phẩm.
Vận dụng
| 1. Em hãy mô tả quy trình trồng trọt một loại cây phổ biến ở địa phương em. |
Kết hợp sách giáo khoa trang 93 để trả lời câu hỏi
Mô tả quy trình trồng trọt cây cà chua:
1. Làm đất, bón lót
a. Làm đất, bón lót:
- Chọn đất trồng cách xa các khu công nghiệp, bệnh viện, nhà máy
- Đất tơi xốp, nhẹ, nhiều mùn, tầng canh tác dày, thoát nước tốt.
- Vệ sinh vườn trồng, dọn sạch tàn dư thực vật của vụ trước, rải vôi trước khi cày xới để diệt một số nấm hại trên mặt đất, phơi ải 7-10 ngày trước khi trồng.
- Sử dụng màng phủ nông nghiệp để giữ ẩm, hạn chế dinh dưỡng bị rửa trôi, hạn chế cỏ dại, sâu bệnh.
b. Lên luống:
- Mùa khô lên luống 15-20cm, rãnh 30cm, mặt luống rộng 1,2m trồng hàng đôi.
- Mùa mưa lên luống 25-30cm, rãnh 30cm, mặt luống rộng 90cm, trồng hàng đơn.
- Mặt luống phải làm bằng phẳng để tăng độ bền màng phủ.
c. Bón phân lót: sử dụng phân chuồng, phân hữu cơ vi sinh, vôi, urê, lân super, kali.
- Sử dụng phân bón lá theo khuyến cáo in trên bao bì.
- Sử dụng thêm phân bón lá Canxi – Bo trước khi ra hoa và sau khi đậu quả.
2. Gieo hạt, trồng cây
a. Gieo hạt:
- Ngâm hạt 6 – 10h, vớt ra ủ nứt nanh rồi đem gieo
- Gieo hạt – hạt: 3 – 4 cm.
- Gieo xong phủ lớp trấu và đất bột dày 0,5 cm và tưới đẫm.
- Có thể sử dụng phương pháp gieo vãi hoặc gieo theo hàng.
b. Trồng cây:
- Trồng cây ra ruộng lúc chiều muộn hoặc sáng sớm
- Cây đem đi trồng phải khỏe, to, mập, cứng cáp, rễ thẳng, không bị sâu bệnh và dập nát.
- Tuyệt đối không tưới nước cho cây con 4 – 7 ngày trước khi nhổ đi trồng ra ruộng sản xuất, trước khi nhổ đi 4 – 5 giờ, phải tưới đẫm nước cho đất mềm, nhổ cây không bị đất rễ hoặc hỏng cây.
- Khi trồng cần lấp kín phần bầu đất không vùi quá sâu.
- Ở chính giữa hố đã bón lót, bổ hốc sâu bằng chiều cao của bầu
- Đặt cây giống nhẹ nhàng vào giữa hốc và lắp ngang miệng bầu
3. Chăm sóc
a. Tưới nước:
- Nếu sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt thì sau khi trồng xong thì đặt dây tưới dọc theo luống.
- Trồng xong cần tưới đủ ẩm để cây nhanh chóng phục hồi.
- Từ khi trồng đến hồi xanh tưới 1-2 lần/ngày, sau đó tùy điều kiện thời tiết và độ ẩm đất tưới để tưới, đảm bảo ẩm độ đất khoảng 60-70%;
- Khi cây cà chua ra hoa cần lượng nước nhiều hơn, đảm bảo ẩm độ đất 70-80%.
- Mùa mưa chú ý thoát nước, không để ruộng cà chua ứ đọng nước lâu.
- Nếu xuất hiện nhiều bệnh héo xanh chuyển sang tưới hốc
b. Bón thúc: sử dụng phương pháp bón vào gốc.
c. Xới xáo, làm cỏ, vun gốc: Sau trồng 7-10 ngày xới phá váng, sau trồng 20-25 ngày kết hợp bón phân cho cây cà chua, vun cao luống, để tránh tình trạng đọng nước giữa hàng, bộ rễ phát triển kém.
d. Làm giàn: Khi cây cao 40-60cm làm giàn theo kiểu chữ A để giúp cây phân bố đều trên luống, thuận tiện cho việc chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.
e. Cắt tỉa:
- Tỉa chồi: Cần tỉa kịp thời khi nhánh mới nhú ra 3-5cm để dinh dưỡng tập trung nuôi quả, thường xuyên tỉa bỏ mầm nách vô hiệu. Dùng tay đẩy gãy, không dùng móng tay ngắt hoặc dùng kéo cắt vì dễ nhiễm bệnh qua vết thương.
- Tỉa lá: Tỉa bớt lá chân, lá già của cây đã chuyển sang màu vàng để vườn thông thoáng, nhất là những vườn rậm rạp, dễ gây nhiễm bệnh trong mùa mưa. Tuy nhiên, mùa khô cần để lá chân để che bớt nắng tránh bị rám quả.
- Tỉa quả: Mỗi chùm quả chỉ để 4-6 quả, ngắt cuối cành mang quả để dinh dưỡng tập trung nuôi quả tạo cho quả lớn đều cỡ, giá trị thương phẩm cao.
- Bấm ngọn: Đối với giống có thời gian sinh trưởng dài, cao cây, trong giai đoạn gần cuối thu hoạch nên bấm ngọn để quả lớn đều, thu tập trung giúp.
g. Phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng:
- Các đối tượng sâu hại chính trên cà chua như sâu đục quả, ruồi hại lá, bọ phấn, bọ cưa, bọ trĩ, sâu khoang, sâu xám. Bệnh hại như bệnh chết cây con trong vườn ươm, bệnh xoăn lá, bệnh mốc sương, bệnh héo xanh vi khuẩn, bệnh héo rũ, bệnh lá vi khuẩn, tuyến trùng hại rễ.
- Biện pháp phòng trừ: Phòng trừ tổng hợp
+ Luân canh cây trồng.
+ Chọn giống chống chịu.
+ Vặt bỏ, thu gom, tiêu hủy lá già, lá bệnh trên ruộng.
+ Bón phân, tưới nước cân đối, hợp lý theo nhu cầu của cây.
+ Thường xuyên thăm ruộng, phát hiện sớm và phòng trừ kịp thời các đối tượng gây hại theo hướng dẫn của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật.
4. Thu hoạch
- Khi quả cà chua đã đẫy, vỏ quả căng, bóng láng chuyển từ xanh sang màu đỏ là quả đã chín có thể thu hoạch.
- Thu hái quả và xếp vào sọt nhẹ nhàng, tránh dập quả. Để riêng những quả bị bệnh hay bị tổn thương.
- Sản phẩm thu hoạch không bị dính đất, cát, đưa vào két nhựa hoặc giỏ tre theo yêu cầu khách hàng.
- Nếu phải vận chuyển đi xa thì có thể thu hái ngay ở thời kỳ chín xanh (3/4 quả chuyển màu), nếu ăn tươi thì thu hái ở thời kỳ chín.
| 2. Hãy áp dụng quy trình trồng trọt để trồng và chăm sóc một số loại cây trồng phổ biến trong vườn nhà hoặc ở địa phương. |
Kết hợp sách giáo khoa trang 93 để trả lời câu hỏi
Ở địa phương em, mọi người thường trồng cây lương thực: lúa; các loại cây ăn quả: bưởi, táo, ổi, xoài, nhãn; các loại rau: rau muống, rau cải, rau mồng tơi. Mọi người đã biết áp dụng các phương pháp xen canh, luân canh, tăng vụ để tăng năng suất cây trồng.
Chăm sóc
a. Tưới nước:
- Nếu sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt thì sau khi trồng xong thì đặt dây tưới dọc theo luống.
- Trồng xong cần tưới đủ ẩm để cây nhanh chóng phục hồi.
- Từ khi trồng đến hồi xanh tưới 1-2 lần/ngày, sau đó tùy điều kiện thời tiết và độ ẩm đất tưới để tưới, đảm bảo ẩm độ đất khoảng 60-70%;
- Khi cây cà chua ra hoa cần lượng nước nhiều hơn, đảm bảo ẩm độ đất 70-80%.
- Mùa mưa chú ý thoát nước, không để ruộng cà chua ứ đọng nước lâu.
- Nếu xuất hiện nhiều bệnh héo xanh chuyển sang tưới hốc
b. Bón thúc: sử dụng phương pháp bón vào gốc.
c. Xới xáo, làm cỏ, vun gốc: Sau trồng 7-10 ngày xới phá váng, sau trồng 20-25 ngày kết hợp bón phân cho cây cà chua, vun cao luống, để tránh tình trạng đọng nước giữa hàng, bộ rễ phát triển kém.
d. Làm giàn: Khi cây cao 40-60cm làm giàn theo kiểu chữ A để giúp cây phân bố đều trên luống, thuận tiện cho việc chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.
e. Cắt tỉa:
- Tỉa chồi: Cần tỉa kịp thời khi nhánh mới nhú ra 3-5cm để dinh dưỡng tập trung nuôi quả, thường xuyên tỉa bỏ mầm nách vô hiệu. Dùng tay đẩy gãy, không dùng móng tay ngắt hoặc dùng kéo cắt vì dễ nhiễm bệnh qua vết thương.
- Tỉa lá: Tỉa bớt lá chân, lá già của cây đã chuyển sang màu vàng để vườn thông thoáng, nhất là những vườn rậm rạp, dễ gây nhiễm bệnh trong mùa mưa. Tuy nhiên, mùa khô cần để lá chân để che bớt nắng tránh bị rám quả.
- Tỉa quả: Mỗi chùm quả chỉ để 4-6 quả, ngắt cuối cành mang quả để dinh dưỡng tập trung nuôi quả tạo cho quả lớn đều cỡ, giá trị thương phẩm cao.
- Bấm ngọn: Đối với giống có thời gian sinh trưởng dài, cao cây, trong giai đoạn gần cuối thu hoạch nên bấm ngọn để quả lớn đều, thu tập trung giúp.
g. Phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng:
- Các đối tượng sâu hại chính trên cà chua như sâu đục quả, ruồi hại lá, bọ phấn, bọ cưa, bọ trĩ, sâu khoang, sâu xám. Bệnh hại như bệnh chết cây con trong vườn ươm, bệnh xoăn lá, bệnh mốc sương, bệnh héo xanh vi khuẩn, bệnh héo rũ, bệnh lá vi khuẩn, tuyến trùng hại rễ.