1. Quan sát, học tập, tích lũy tri thức đế làm bài văn thuyết minh
a) Cây dừa Bình Định sử dụng loại tri thức khoa học địa lí.
Tại sao lá cây có màu xanh lục sử dụng loại tri thức khoa học thực vật. Huế sử dụng loại tri thức khoa học văn hóa.
Khởi nghĩa Nông Văn Vân sử dụng loại tri thức khoa học lịch sử.
Con giun đất sử dụng loại tri thức khoa học sinh vật.
b) Để có các tri thức ấy phải biết quan sát, học tập tích lũy kiến thức. Muốn làm được văn bản thuyết minh nhất thiết phải thực hiện những công việc này.
c) Bằng tưởng tượng, suy luận không thể có tri thức để làm bài văn thuyết minh.
Advertisements (Quảng cáo)
2. Phương pháp thuyết minh
a) Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích
Trong các câu văn trên, ta thường gặp từ là. Sau từ ấy, người ta cung cấp một kiến thức quy sự vật được định nghĩa vào loại của nó và chỉ ra đặc điếm, công dụng riêng cúa nó.
b) Phương pháp liệt kê
Trong các câu văn trên, phương pháp liệt kê nhằm trình bày tính chất của sự vật một cách cụ thể, dễ nắm bắt và có sức thuyết phục.
c) Phương pháp nêu ví dụ
Trong đoạn trên, ví dụ là ở Bỉ, từ năm 1987, vi phạm lần thứ nhất phạt 40 đôla, tái phạm phạt 500 dôla. Ví dụ này có tác dụng làm cho người đọc dễ liên hệ thực tế nên cảm nhận vấn đề sâu sắc hơn làm cho những điều có giá trị thuyết phục hơn.
d) Phương pháp dùng số liệu, con số Đoạn văn trên cung cấp những số liệu.
- Dưỡng khí chiếm 20% thể tích.
- Thán khí chiếm 3%.
- 500 năm.
- 1 hécta cỏ hấp thụ mỗi ngày 900kg thán khí và nhả ra 600kg dưỡng khí.
Nếu không có số liệu làm cơ sở thực tế thì vấn đề trình bày sẽ trừu tượng, khó nắm bắt và ít sức thuyết phục.
e) Phương pháp so sánh
Tác dụng của phương pháp này là làm rõ hơn, cụ thế hơn điều định trình bày.
Trong bài Ôn dịch, thuốc lá người viết so sánh nguy hại của thuốc lá còn nặng hơn AIDS, sự đáng sợ của thuốc lá so với cái đáng sợ của giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu... Nhưng so sánh ấy cho thấy tác hại sâu xa của thuốc lá dưới cái bề ngoài “vô hại” của nó.
g) Phương pháp phân loại phân tích
Bài Huế trình bày các đặc điểm của thành phố Huế là một thành phố đẹp: Đẹp của thiên nhiên Việt Nam, đẹp của thơ, đẹp của những con người sáng tạo, anh dũng.