I. CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Đọc lại văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh và trả lời câu hỏi:
1. Tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc về buổi đầu tiên đến trường của mình.
Những hồi tưởng ấy gợi lên những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng tác giả.
Đó chính là chủ đề của văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh.
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
1. Em biết văn bản Tôi đi học nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi đầu tiên đến trường là nhờ căn cứ vào nhan đề Tôi đi học, nhan đề đó khiến ta dự đoán văn bản nói về chuyện Tôi đi học.
Ngoài ra các từ tôi, các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học được lặp lại nhiều lần.
Các câu trong bài đều nhắc đến kỉ niệm cúa buổi tựu trường đầu tiên.
– Hôm nay tôi đi học.
– Hằng năm vào cuối thu… lòng tôi lại nao nức những kí niệm mơn man cùa buổi tựu trường.
– Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy.
– Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng.
– Tôi bặm tay ghì thật chặt nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất…
2. Văn bản Tôi đi học tập trung tô đậm cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật “tôi” và buổi đến trường đầu tiên trong đời bằng nhiều chi tiết nghệ thuật khác nhau:
– Trên đường đến trường là cảm nhận thấy lạ, cảnh vật đều thay đổi dù con đường đã quen đi lại lắm lần .Cả hành vi của mình cũng thay đổi: đi học, cố làm như một học sinh thật sự không lội qua sông thả diều, không đi ra đồng nô đùa.
– Trên sân trường là cảm nhận về sự cao ráo sạch sẽ cùa ngôi trường xinh xắn oai nghiêm như: đình làng, sân rộng, mình cao hơn. ” lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ”. Khi xếp hàng vào lớp là cảm giác bỡ ngỡ, lúng túng: đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa. dám đi từng bước nhẹ, muốn bay, nhưng còn ngập ngừng lo sợ, tự thấy nặng nề một cách lạ, nức nở khóc theo.
– Trong lớp học, là cảm giác xa mẹ. Trước đây, có thể đi chơi cả ngày, cũng không thấy xa nhà, xa mẹ chút nào hết. Giờ đây, mới bước vào lớp đã thấy xa mẹ, nhớ nhà.
Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật tôi vài buổi tựu trường đầu tiên.
Các chi tiết nghệ thuật, các phương tiện ngôn từ trong văn bản đầu tập trung khắc họa, tô đậm cảm giác này.
3. Từ việc phân tích trên ta hiếu được:
– Chủ đề văn bản là gì?
– Thế nào là tính thống nhất về chủ đề văn bản?
– Tính thống nhất về chủ đề được thế hiện ớ những phương diện nào của văn bản?
– Làm thế nào để viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ
đề?