1. Bài tập 2, trang 155, SGK.
Tìm khởi ngữ trong câu sau và viết lại câu này thành câu không có khởi ngữ.
Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo : "Cô có cái nhìn sao mà xa xăm !”.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
Bài tập này yêu cầu tìm thành phần biệt lập và giải thích ý nghĩa của nó đối với câu chứa nó.
Các thành phần biệt lập trong hai câu đều thể hiện sự đánh giá của người nói (người viết) đối với ý kiến hoặc sự việc nói trong câu.
2. Bài tập 3, trang 156, SGK.
Cho biết những từ ngữ in đậm trong các đoạn trích dưới đây có tác dụng liên kết câu chứa chúng với câu nào. Đó là phép liên kết nào ?
a) - Ba không giống cái hình ba chụp với má.
- Sao không giống, đi lâu, ba con già hơn trước thôi.
- Cũng không phải già, mặt ba con không có cái thẹo trên mặt như vậy.
À ra vậy, bây giờ bà mới biết.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
b) Không một hôm nào bà Hai ở quán về mụ không sấn đến vạch thúng ra xem :
- Ái chà ! Nhà này có mớ cá ngon gớm, chiều tớ phải xin một bát mấy được.
Thế là đến chiều mụ sai con bưng bát đến xin.
(Kim Lân, Làng)
Em hãy cho biết những câu chứa từ ngữ in đậm trong đoạn trích liên kết với câu nào và xác định phép liên kết thể hiện bằng các từ ngữ in đậm đó.
Những phép liên kết được sử dụng trong hai đoạn trích là lặp từ ngữ, thế và nối
- Trong điểm (a) có ba trường hợp lặp từ ngữ, trong đó có một trường hợp lặp nhiều lần, một trường hợp dùng phép thế (thế cho cả câu).
- Trong điểm (b) có trường hợp thuộc phép nối.
3. Bài tập 4, trang 156, SGK.
Chỉ ra phép lặp từ ngữ và phép thế để liên kết câu trong đoạn trích sau đây :
- Hoạ sĩ nào cũng đến Sa Pa ! ở đấy tha hồ vẽ. Tôi đi đường này ba mươi hai năm. Trước Cách mạng tháng Tám, tôi chở lên chở về mãi nhièu hoạ sĩ như bác. Hoạ sĩ Tô Ngọc Vân này, hoạ sĩ Hoàng Kiệt này...
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Advertisements (Quảng cáo)
Tìm phép lặp từ ngữ và phép thế để liên kết câu trong đoạn trích.
Trong đoạn trích có một từ xuất hiện ở ba câu. Em cần tìm xem đó là từ nào.
Cần xem từ “đây” ở câu thứ hai chỉ địa điểm nào.
4. Bài tập 6, trang 156 - 157, SGK.
Đọc truyện cười sau đây và trả lời câu hỏi.
HAI KIỂU ÁO
Có ông quan lớn đến hiệu may để may một cái áo thật sang tiếp khách. Biết quan xưa nay nổi tiếng luồn cúi quan trên, hách dịch với dan, người thợ may bèn hỏi :
- Xin quan lớn cho biết ngài may chiếc áo này để tiếp ai ạ ?
Quan lớn ngạc nhiên :
- Nhà ngươi biết để làm gì ?
Người thợ may đáp :
- Thưa ngài, con hỏi để may cho vừa. Nếu ngài mặc hầu quan trên thì vạt đằng trước phải mau ngắn đi dăm tấc, còn nếu ngài mặc để tiếp dân đen, thì vạt đằng sau phải may ngắn lại.
Quan ngẫm nghĩ một hồi rồi bão :
- Thế thì nhà ngươi may cho ta cả hai kiểu.
(Theo Trường Chính - Phong Châu, Tiếng cười dân gian Việt Nam)
Câu hỏi :
a) Câu nào trong những lời đối đáp trên đây chứa hàm ý ?
b) Nội dung hàm ý ấy là gì ?
c) Người nghe có giải đoán được hàm ý trong câu nói đó không ? Chi tiết nào xác nhận điều này ?
Bài tập này yêu cầu trả lời câu hỏi dựa vào truyện cười cho sẵn.
Câu có chứa hàm ý nằm ở lời giải thích của người thợ may : “Nếu ngài mặc hầu quan trên thì vạt đằng trước phải may ngắn đi dăm tấc, còn nếu ngài mặc để tiếp dân đen, thì vạt đằng sau phải may ngắn lại. “.
Câu này có hai tầng hàm ý, tầng sau sâu sắc hơn tầng trước.
Để tìm ra hàm ý thứ nhất, em cần hiểu : Ông quan ấy đứng như thế nào khi tiếp quan trên mà vạt áo trước phải may ngắn đi dăm tấc (khoảng 32 cm) và đứng như thế nào khi tiếp dân đen mà vạt áo sau phải may ngắn lại ?
Để tìm ra hàm ý thứ hai, em cần suy từ hai tư thế đứng của ông quan xem ông ấy là người như thế nào.
Cuối cùng, để biết ông quan hiểu hàm ý của người thợ may đến đâu, em cần dựa vào câu nói của quan ở cuối truyện.