Soạn bài Bếp lửa Văn 9 tập 2 Cánh diều: Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?...

Đọc hiểu 1

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?

Đọc văn bản, chú ý đến nhân vật trữ tình trong bài thơ

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là người cháu.

Cách #:

Người cháu là nhân vật trữ tình

Đọc hiểu 2

Xác định vần và nhịp của các dòng thơ.

Đọc văn bản, chú ý vần và nhịp của mỗi dòng thơ.

Cách #:

Nhịp thơ chủ yếu : 4/4.

Vần:chân chủ yếu

Đọc hiểu 3

Chú ý những lời nói, việc làm của bà

Đọc văn bản, chú ý từ ngữ thể hiện lời nói, việc làm của bà.

Lời nói: “Bố ở chiến khu, bố còn việc bố”, “Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ,”, “Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!”

Việc làm: “Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen”

Cách #:

Đọc hiểu 4

Xác định các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn này.

Đọc văn bản, nhớ lại các BPTT tu từ đã học.

Biện pháp tu từ điệp ngữ “nhóm”, đảo ngữ “lận đận đời bà…”, ẩn dụ “nhóm niềm yêu thương, nhóm niềm chung vui, nhóm dậy cả,...” -> bà nhóm dậy cả một cuộc đời mới, ấm no, hạnh phúc và những kỉ niệm ngọt ngào của tuổi thơ.

Cách #:

Đọc hiểu 5

Khổ thơ cuối thể hiện cảm xúc gì của nhân vật trữ tình?

Đọc văn bản, chú ý tâm trạng của nhân vật trữ tình thể hiện trong khổ cuối.

Khổ thơ cuối là cảm xúc kính yêu người bà của nhân vật trữ tình. Vì trong tiềm thức người cháu luôn có ánh sáng và hơi ấm của bà.

Cách #:

Cảm xúc kính yêu người bà của nhân vật trữ tình

Câu hỏi cuối bài 1

Kết cấu của bài thơ Bếp lửa được tổ chức theo trình tự nào?

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Kết cấu của bài thơ Bếp lửa được tổ chức theo trình tự từ quá khứ đến hiện tại.

Cách #:

Trình tự từ quá khứ đến hiện tại

Câu hỏi cuối bài 2

Người cháu đã hồi tưởng các kỉ niệm về bà và tình bà cháu ở những thời điểm nào? Trong mỗi kỉ niệm đó, tình bà cháu được thể hiện như thế nào? Người bà có ý nghĩa gì với người cháu?

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

- Người cháu đã hồi tưởng các kỉ niệm về bà và tình bà cháu ở những thời điểm:

+ Năm lên 4 tuổi (nạn đói 1945)

+ Tám năm ở cùng với bà khi cha mẹ đi công tác

+ Năm giặc đốt làng

- Trong mỗi kỉ niệm đó, tình bà cháu được thể hiện:

+ Năm lên 4 tuổi: nạn đói

+ Tám năm ở cùng với bà khi cha mẹ đi công tác: bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học, bà kể chuyện những ngày ở Huế, bà dạy dỗ cháu nên người.

+ Năm giặc đốt làng: đốt nhà, bà dặn cháu giữ kín để bố mẹ yên tâm.

- Người bà là tia sáng, chắp cánh ước mơ cho cháu trên mọi chặng đường.

Cách #:

Câu hỏi cuối bài 3

Hình ảnh bếp lửa trong bài thơ có đặc điểm gì? Vì sao khi nhắc đến bếp lửa, người cháu lại nhớ đến bà và ngược lại? Hãy chỉ ra ý nghĩa của hình ảnh bếp lửa được khắc họa trong bài thơ.

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

- Hình ảnh bếp lửa được nhắc đến 12 lần trong bài thơ và là hình ảnh quen thuộc mà bà nhóm lửa mỗi sáng. Khi nhắc đến bếp lửa, người cháu lại nhớ đến bà bởi ngọn lửa tượng trưng cho tình cảm của bà, là ngọn lửa niềm tin mà bà truyền cho cháu.

- Ý nghĩa của hình ảnh bếp lửa: bếp lửa là nơi thắp sáng niềm tin, tình yêu thương to lớn của bà, tiếp nối tình yêu từ bà sang cháu.

Cách #:

- Đặc điểm: Hình ảnh bếp lửa được nhắc đến 12 lần trong bài thơ và là hình ảnh quen thuộc mà bà nhóm lửa mỗi sáng.

- Khi nhắc đến bếp lửa, người cháu lại nhớ đến bà bởi ngọn lửa tượng trưng cho tình cảm của bà.

- Ý nghĩa của hình ảnh bếp lửa: là nơi thắp sáng niềm tin, tình yêu thương to lớn của bà.

Câu hỏi cuối bài 4

Hãy xác định những dòng thơ trong bài có hình ảnh ẩn dụ và nêu tác dụng của các hình ảnh đó. Em thích hình ảnh nào nhất? Vì sao?

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

- Những dòng thơ trong bài có hình ảnh ẩn dụ:

+ Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm

+ Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi

+ Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui

+ Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ

- Em thích hình ảnh: bếp lửa nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ. Bởi vì hình ảnh bếp lửa đã gắn liền với tuổi thơ tác giả, nhắc đến bếp lửa là nhắc đến hình ảnh người bà tần tảo, giàu tình yêu thương. Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ là khơi dậy những kỉ niệm ngọt ngào của tuổi thơ.

Cách #:

- Những dòng thơ có hình ảnh ẩn dụ:

+ Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm

+ Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi

+ Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui

+ Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ

- Em thích hình ảnh: bếp lửa nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ. Bởi vì hình ảnh bếp lửa đã gắn liền với tuổi thơ tác giả, nhắc đến bếp lửa là nhắc đến hình ảnh người bà tần tảo, giàu tình yêu thương.

Câu hỏi cuối bài 5

Theo em, những điều gì tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ Bếp lửa?

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

- Điều tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ Bếp lửa:

+ Ngôn ngữ giàu tính biểu đạt.

+ Kết hợp nhuần nhuyễn giữa miêu tả, tự sự và biểu cảm.

+ Hình ảnh thơ gần gũi, giàu liên tưởng, mang ý nghĩa biểu tượng.

+ Nội dung về lòng biết ơn, kính yêu của người cháu đối với bà, với quê hương, đất nước.

Cách #:

- Ngôn ngữ giàu tính biểu đạt.

- Sự kết hợp giữa miêu tả, tự sự và biểu cảm.

- Hình ảnh thơ gần gũi, giàu liên tưởng, mang ý nghĩa biểu tượng.

- Nội dung về lòng biết ơn, kính yêu của người cháu đối với bà.

Câu hỏi cuối bài 6

Từ bài thơ Bếp lửa, em hãy lý giải vì sao những gì thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người đều có sức tỏa sáng, nâng đỡ con người trong suốt hành trình dài rộng của cuộc đời.

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Những gì thân thiết nhất của tuổi thơ đều có sức tỏa sáng và nâng đỡ con người trong suốt hành trình dài rộng của cuộc đời vì nó là nguồn động lực mà mỗi con người hướng đến. Tuổi thơ trước hết gắn liền với gia đình, nơi ta được đón nhận tình yêu thương và sự sẻ chia. Ngoài ra để có thể tỏa sáng trong suốt hành trình cuộc đời thì tuổi thơ thường đi kèm với niềm đam mê. Điều này giúp con người phát triển được tư duy sáng tạo, kích thích trí tưởng tượng phong phú, góp phần hình thành và nuôi dưỡng niềm đam mê ngay từ khi còn nhỏ. Hai yếu tố trên đều gắn liền mật thiết với tuổi thơ và là động lực để giúp con người phát triển trong hành trình dài rộng của cuộc đời.

Cách #:

Vì nó là nguồn động lực mà mỗi con người hướng đến. Tuổi thơ trước hết gắn liền với gia đình, nơi ta được đón nhận tình yêu thương và sự sẻ chia