Đọc lại phần tóm tắt hài kịch Quan thanh tra và văn bản Nhân và quan trọng trong SGK Ngữ văn 12, tập một (tr. 132 – 138) và trả lời các câu hỏi:
Câu 1
Các từ ngữ và câu tiếng Pháp có trong lời thoại của An-na An-dré-ép-na (Anna Andree moi) và Kho-let-xta-cốp (Khlestacov) nói lên điều gì về các nhân vật này?
Các từ ngữ và câu tiếng Pháp có trong lời thoại của An-na An-dré-ép-na (Anna Andree moi) và Kho-let-xta-cốp (Khlestacov) không chỉ làm nổi bật địa vị xã hội của họ mà còn phản ánh sự giả tạo và khao khát về sự chấp nhận xã hội trong bối cảnh của vở kịch.
Câu 2
Liệt kê các chi tiết về giới văn chương mà Khơ-lét-xta-cốp nhắc đến trong văn bản và nêu tác dụng gây cười của chúng.
+ Tên tác giả: Khhlestakov tự nhận mình là tác giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng, bao gồm "Đám cưới chừng Phi-ga-rô” (Figaro), "Rô-be” (Robe) con quỷ, "Noóc-nu” (Normu) và "Điện tín Mát-xcơ-va” (Moska).
=> Những tác phẩm này hoàn toàn không tồn tại và có vẻ như Khhlestakov chỉ đơn giản là bịa đặt. Việc anh ta tự nhận là tác giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng mà không có cơ sở thực tế phản ánh sự giả dối và sự khoe khoang hão huyền của anh.
+ Tác giả thật: Khi bị nghi ngờ về tác giả của "Mi-lốt-xp-xki” (Yuri Miloslavsky), Khhlestakov thừa nhận rằng tác giả thực sự là Da-gốt-xkin (Dargomyzhsky), nhưng lại khẳng định mình đã viết một cuốn khác với tên tương tự. => Việc Khhlestakov lúng túng và thay đổi câu chuyện cho thấy sự thiếu hiểu biết và sự giả mạo của anh. Sự nhầm lẫn và bịa đặt này làm nổi bật sự lố bịch và sự ngạo mạn của anh.
+ Khhlestakov tự nhận là bạn thân của Pu-skin (Pushkin), một nhà văn nổi tiếng.
+ Nói rằng mình viết rất dễ dàng và nhanh chóng, và ngay cả khi có những tác phẩm nổi tiếng khác, anh cũng được nhận tiền nhiều từ việc viết.
+ Khhlestakov kể về những bữa tiệc xa hoa và khiêu vũ tại nhà mình ở Pê-téc-bua, với những món ăn và khách mời danh giá.
=> Các chi tiết về giới văn chương mà Khhlestakov nhắc đến đều thể hiện sự giả mạo, khoe khoang hão huyền và tính cách lố bịch của anh. Những sự phô trương và bịa đặt này không chỉ làm nổi bật sự thiếu chân thực trong lời nói của Khhlestakov mà còn khiến tình huống trở nên hài hước, phản ánh rõ ràng tính cách của anh và sự châm biếm xã hội trong vở kịch.
Câu 3
Có thể coi lời nói của Khơ-lét-xta-cốp (tr. 137-138) là lời đối thoại được độ thoại hoá hay không? Tại sao? Xác định ý nghĩa của các biện pháp cường điệu tương phản, nói quá, nói lỡ được sử dụng trong lời nói đó.
Lời nói của Khơ-lét-xta-cốp trên các trang 137-138 của vở kịch Quan thanh tra có thể được coi là lời đối thoại được "đối thoại hóa” trong nghĩa là nó được sử dụng để thể hiện và phê phán một cách hài hước và châm biếm. Vì:
+ Khơ-lét-xta-cốp trình bày những lời nói phô trương và xảo quyệt, khoe khoang về mối quan hệ với các nhà văn nổi tiếng, tài năng viết lách và cuộc sống xa hoa của mình. => sự tự khẳng định mà còn là sự giả tạo nhằm tạo ấn tượng tốt với người khác, đặc biệt là với gia đình thị trưởng và các quan chức.
a. Cường điệu
+ Ví dụ: Khơ-lét-xta-cốp nói về việc mình viết các tác phẩm nổi tiếng mà thực tế không tồn tại và cách anh ta dễ dàng viết nhiều tác phẩm trong một buổi tối.
+ Ý nghĩa: Cường điệu này làm nổi bật sự thiếu chân thực và sự khoe khoang hão huyền của Khơ-lét-xta-cốp. Nó không chỉ phản ánh tính cách lố bịch của nhân vật mà còn thể hiện sự châm biếm đối với những kẻ giả vờ, tự mãn và không có thực lực.
b. Tương phản
+ Ví dụ: Khơ-lét-xta-cốp so sánh cuộc sống xa hoa ở Pê-téc-bua với cuộc sống tồi tệ ở Vôi-a-gi-rốp-ca, nơi anh ta đang ở. Anh ta nói về những cuộc khiêu vũ xa hoa và các bữa tiệc với món ăn và khách mời danh giá, trong khi thực tế anh đang sống trong hoàn cảnh nghèo nàn.
Advertisements (Quảng cáo)
+ Ý nghĩa: Tương phản này làm nổi bật sự giả dối và sự tự mãn của Khơ-lét-xta-cốp, đồng thời phản ánh sự châm biếm đối với những người sống dựa vào những ảo tưởng về địa vị và thành công.
c. Nói quá
+ Ví dụ: Khơ-lét-xta-cốp nói về những bữa tiệc với quả dưa hấu giá bảy trăm rúp và xúp nấu từ Paris, hoặc việc anh được mời tham gia các cuộc khiêu vũ với các đại sứ và quan thượng thư.
+ Ý nghĩa: Nói quá này thể hiện sự phóng đại và thiếu thực tế trong những lời nói của Khơ-lét-xta-cốp. Nó làm nổi bật sự khoe khoang thái quá và sự thiếu chân thành của nhân vật, đồng thời góp phần vào việc tạo ra sự hài hước trong vở kịch.
d. Nói lỡ
+ Ví dụ: Khơ-lét-xta-cốp nói về việc mình không nhớ tên các tác phẩm và lẫn lộn với tên tác phẩm khác khi được hỏi về tên của tác phẩm.
+ Ý nghĩa: Nói lỡ này không chỉ làm nổi bật sự lố bịch và sự thiếu hiểu biết của Khơ-lét-xta-cốp mà còn tăng cường yếu tố hài hước trong cuộc đối thoại. Nó cho thấy sự lúng túng và không đáng tin cậy của nhân vật, tạo nên sự châm biếm và hài hước.
Câu 4
Theo văn bản, tính cách nhân vật thị trưởng đã thể hiện như thế nào qua lời nói, cử chỉ và hành động của y?
Tính cách nhân vật thị trưởng được thể hiện qua lời nói, cử chỉ và hành động:
+ Lời nói: khoe khoang về vị trí và quyền lực của mình, sự nịnh hót và thái đội cúi chạy đối với Khơ-lét-xta-cốp. Ví dụ, y thường nhấn mạnh quyền lực và vai trò của mình trong việc điều hành công việc của thành phố...
+ Cử chỉ: kính cẩn và nhún nhường , bối rối và run rẩy trước Khơ-lét-xta-cốp. Ví dụ như khi y đứng dậy và cố gắng thể hiện sự tôn trọng đối với Khhlestakov...
+ Hành động: ra sức dàn xếp các cuộc gặp gỡ, tiệc tùng và các hoạt động nhằm làm hài lòng Khơ-lét-xta-cốp, y thay đổi hành động của mình dựa trên tình huống và tình cảm của Khơ-lét-xta-cốp. Khi y nghĩ rằng Khhlestakov có thể là một thanh tra, y cố gắng làm mọi cách để giữ gìn hình ảnh của mình và bảo vệ quyền lực của mình.
Câu 5
Qua việc đọc văn bản, hãy bình luận về nhận định sau trong SGK: "Quan thanh tra không chỉ là vở hài kịch đả kích “tất cả những gì tệ hại của nước Nga đã thế kỉ XIX, mà còn khơi dậy nỗi đau về sự tồn tại và niềm hi vọng vào một cuộc sống tốt đẹp hơn..”
+ Đả kích những tệ hại của xã hội:
Vở kịch phê phán sâu sắc sự tham nhũng và sự lợi dụng quyền lực của các quan chức. Các nhân vật như Thị trưởng và các quan chức trong vở kịch chỉ biết đến lợi ích cá nhân và thường xuyên làm việc bất chính. Thị trưởng và các quan chức của thành phố Vôi-a-gi-rốp-ca là những đại diện của một xã hội địa phương bị phân hóa, tham nhũng và kém phát triển. Vở kịch làm nổi bật sự chênh lệch giữa hình ảnh bề ngoài và thực tế bên trong của xã hội.
+ Khơi dậy nỗi đau và niềm hy vọng
Vở kịch khiến người xem cảm nhận được nỗi đau của việc sống trong một xã hội mà sự công bằng và đạo đức bị lãng quên. Nó phản ánh sự bức xúc và thất vọng của người dân khi phải đối mặt với sự tha hóa và sự kém cỏi của hệ thống quan chức.
Mặc dù Quan thanh tra chủ yếu mang tính hài kịch, nó cũng tạo cơ hội cho người xem suy ngẫm về khả năng thay đổi. Bằng cách chỉ trích các vấn đề hiện tại, vở kịch khuyến khích khán giả nghĩ đến một tương lai tốt đẹp hơn, nơi mà sự công bằng và đạo đức sẽ được phục hồi.
Thông qua sự châm biếm và phê phán, Gogol kêu gọi sự cải cách trong xã hội và hệ thống quan chức. Vở kịch thúc giục khán giả và những người có trách nhiệm phải thay đổi để xây dựng một xã hội công bằng hơn.
Nhận định từ SGK về Quan thanh tra là rất đúng đắn. Vở kịch không chỉ là một tác phẩm hài kịch sắc sảo phê phán sự tha hóa của xã hội mà còn tạo ra một không gian để suy ngẫm về sự tồn tại và hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn. Gogol dùng sự châm biếm và cường điệu để khơi gợi cảm xúc và suy nghĩ của khán giả, từ đó mở đường cho những thay đổi tích cực trong xã hội.