Mỗi độ xuân về, Tết đến, bên cánh hoa đào, cây quất được nhà nhà trang trọng để giữa phòng đón khách, có một loài hoa được nhiều người ưa chuộng, đó là hoa lan. Nhừng cây hoa lan thuộc về họ lan, một họ thực vật lớn nhất trong lớp cây một lá mầm, gồm nhiều loài nhất. Cho đến đầu thập kỉ vừa qua, toàn thế giới có khoảng 100.000 loài lan, xốp trong 800 chi. Trong số 100.000 loài lan ấy, có khoảng 25.000 loài lan rừng và 75.000 loài lan lai.
Nước ta có rất nhiều loại lan mọc hoang dại. Ai lên Lai Châu vào những ngày giáp tết hay sang xuân, khi vượt đèo Pha Đin cũng đều thấy vô vàn đóa hoa xinh đẹp, sắc cứ thắm hồng đung đưa trước gió như một đàn bướm chập chờn trong nắng xuân. Đó là các cây lan trên vách núi nở hoa.
Trong các hốc núi đá vôi ở Nho Quan hay ở Cúc Phương lại có nhiều lan hài vệ nữ mọc; hoa lan này có hai cánh dang rộng như cánh chim bay, sải cánh hoa dài tới 15cm, còn cánh môi thì uốn ong như mũi chiếc hài. Vì vậy, trong thơ ca gọi là “Chiếc hài của Thần Vệ nữ”. Vệ nữ là thần của sắc đẹp, mà thần thoại Hi Lạp thường nhắc tới.
Còn ở trong rừng thứ sinh, dọc dải Trường Sơn, lan phủ trên cây, lan trải trên cành ven suối. Đó là hồng gấm, một loại phong lan quý nhất. Hoa nở thành chùm, liền màu hồng đính sắc tím và trắng, tuyết hoa óng ánh như nhung tỏa hương thơm dịu mát kín đáo. Thiên nhiên nâng niu và chăm chút những chùm phong lan nở giữa rừng, làm đẹp, làm tươi vườn hoa lan đất nước mỗi độ xuân về.
Advertisements (Quảng cáo)
Lan không chỉ đẹp về hoa mà còn đẹp về lá. Lan cành giao có lá hình trụ giống cây cành giao. Lan chân rốt có lá ngắn, nhọn, dẹt, xếp thành hai dãy đều đặn như chân rết. Có thứ gốc lá phồng lên thành củ gọi là lan quả táo. Lan gấm thì mặt lá mượt như nhung, lại điểm thêm những vân vàng óng như kim tuyến...
Ngày xưa, ông, bà, çha, mẹ ta giàu lòng ca ngợi cái đẹp của nhiều loài lan đất. Mỗi lần tết đến, các cụ thường tô điểm trong nhà, ngoài ngõ bằng những chậu lan bạch ngọc mang hoa trắng rất đẹp và thơm, lan hạc đính hoa màu hồng hay màu đỏ, lan chu đinh có hoa màu tím...
Ngày nay, từ những thành phố sầm uất đến các làng mạc vùng xuôi, vùng ngược, mỗi độ xuân về, nhà nhà chúng ta ưa thích tô điểm bằng phong lan mang từ những vùng núi cao về có chùm hoa rủ xuống như đuôi con cáo, mang những cánh hoa màu trắng có đốm tím ở đầu. Quế lan hương là thứ em có hương thơm ngát và rất bền, chùm hoa màu trắng lục rủ xuống như lá liễu bên hồ. Lan vảy rắn có chùm hoa màu hoàng yến. Phi điệp có thân chia đốt và khía dọc, sắc hoa trắng hồng mọc từng đôi một, cánh môi có đốm vàng. Phi công thiên có hoa màu vàng đỏ...