Đoạn thơ dài 48 câu trích trong Truyện Kiều từ câu 2165 đến câu 2212. Ở đây đã cắt đi 12 câu (2183 - 2194) chỉ còn lại 36 câu.
Trốn khỏi tay Hoạn Thư, Kiều lại rơi vào tay Bạc Bà, Bạc Hạnh. Lần thứ hai Kiều bị đẩy vào chốn thanh lâu. Ít lâu sau Kiều may mắn gặp Từ Hải. “ Tấm lòng nhi nữ cũng xiêu anh hùng” Từ Hải chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, cưới nàng làm vợ.
Đoạn thơ ghi lại cuộc tri ngộ và tình duyên giữa Kiều với Từ Hải đầy màu sắc lãng mạn, ca ngợi Từ Hải, một anh hùng phi thường, một tài tử đa tình và hào hiệp.
1.Từ Hải, một anh hùng đích thực:
Một tung tích bí mật: “khách biên đình”, nơi biên ải xa xôi.. đến găp Kiều giữa mùa trăng đẹp "gió mát trăng thanh”. “Bỗng đâu” bất ngờ, ngạc nhiên, với Kiều, đây không phải là một khách làng chơi tầm thường.
Tướng mạo Từ Hải phi thường. Năm nét vẽ ẩn dụ với những số đo hoành tráng đầy ấn tượng:
Râu hùm, hàm én, mày ngài
Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.
Võ nghệ xuất chúng, có tài thao lược, Từ Hải là một anh hùng đích thực:
Đường đường một đấng anh hào,
Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài.
Lúc đầu chỉ giới thiệu ‘ákhách biên đình”, giới thiệu tướng mạo, tài thao lược, côn quyền, câu thứ 7 trở đi mới nói đến họ, tên, lai lịch. Lối viết vừa “kín” vừa kích thích trí tò mò người đọc, hơn nữa là để nêu bật tính chất bí ẩn phi thường, xuất chúng của anh hùng Từ Hải: ngang tàng, bất khuất, tung hoành, khát vọng tự do, coi thường công danh vào luồn cúi:
Đội trời đạp đất ở đời,
Họ Từ, tên Hải, vốn người Việt Đông.
Giang hồ quen thói vẫy vùng,
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.
Advertisements (Quảng cáo)
Từ Hải là người anh hùng lý tưởng mang khát vọng tự do, một trong ba nhân vật rất đẹp, thể hiện cảm ứng nhân văn trong Truyện Kiều: Thúy Kiều, Kim Trọng, Từ Hải.
2. Từ Hải, một tài tử đa tình:
Chỉ mới nghe tiếng nàng Kiều, thế mà “ Tấm lòng nhi nữ cũng xiêu anh hung”. "Xiêu” nghĩa là say đắm; say mê vì sắc, vì tài, vì tình, vì “má đào”, vì "mắt xanh”...
Buổi sơ kiến, chỉ một cái “ liếc” thôi mà đã “ưa”, đã “bén duyên rồi”:
Thiếp danh đưa đến lầu hồng,
Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa.
Cũng là phút đầu gặp gỡ, nhưng mỗi lần có một sắc thái biểu cảm khác nhau. Kiều gặp Kim Trọng: “ Tình trong như đã, mặt ngoài còn e”. Kiều gặp Từ Hải: "Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa”. Đó là những vần thơ thú vị diễn tả men say tình ái và chất phong tình, đa tình của Kiều với Kim Trọng, Kiều với Từ Hải.
Từ Hải đến lầu xanh gặp Thúy Kiều không phải tình “trăng gió” mà là “ tâm phúc tương cờ ”, tìm người "tri kỷ”. Vì vậy khi nghe Kiều nói lên niềm hi vọng “ Tấn Dương thấy được mây rồng có phen”, Kiều gửi gắm sự trông cậy sự chở che "Rộng thương cỏ nội, hoa hèn / Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau” Hải “gật đầu” sung sướng. Từ Hải khẳng định: Kiều là tri kỷ, gắn bó với nhau, giàu sang phú quý cũng không quên nhau. Đó là mối tình lãng mạn:
Một lời đã biết đến ta,
Muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau.
Từ Hải chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh rất đàng hoàng “Tiền trăm lại ng; ngăuyên ngân phát hòan ". Từ Hải đã cưới Kiều làm vợ, con người "giang hồ quen thói vẫy vùng này đã "sửa chốn thanh nhàn” sống trong mái ấm hạnh phúc lứa đôi “ Đặt giường thất bảo, vây màn bát tiên”.
Từ Hải là một anh hùng rất đa tình. Kiều như được cởi lốt thanh lâu trở thành một gái thuyền quyên. Cuộc tình duyên giữa Kiều với Từ Hải mang đậm màu sắc lãng mạn. Thật đẹp đôi:
Trai anh hùng, gái thuyền quyên
Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.
Đoạn thơ, từ giọng điệu đến ngôn từ đều trang trọng, cổ kính. Từ Hải lấy Kiều làm vợ, bên cạnh tính cách anh hùng có thêm chất đa tình. Với Kiều, cuộc tình duyên này là một sự đổi đời; hạnh phúc gắn liền với tự do, vĩnh viễn thoát thân phận gái lầu xanh, trở thành một mệnh phụ phu nhân, có dịp báo ân, báo oán.
Nguyễn Du trân trọng mối tình của “trai anh hùng, gái thuyền quyên” đã dành những lời tốt đẹp nhất nói về Từ Hải. Đoạn thơ thấm nhuần tinh thần nhân đạo và có không ít câu thơ tuyệt hay, người đọc nhớ mãi.