a) Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.. Soạn bài Các thành phần biệt lập SBT Ngữ Văn 9 tập 2 - Soạn bài Các thành phần biệt lập
1. Bài tập 1, trang 19, SGK.
Tìm các thành phần tình thái, cảm thán trong những câu sau đây :
a) Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.
(Kim Lân, Làng)
b) Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
c) Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
d) Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế được.
(Kim Lân, Làng)
Bài tập này yêu cầu tìm các thành phần tình thái, cảm thán trong câu.
Cần xem lại các ví dụ trong SGK và công dụng của hai thành phần này nêu ở phần Ghi nhớ. Ví dụ, ở câu (a), “có lẽ“ làm thành phần tình thái chỉ “sự chưa chắc chắn”.
2. Bài tập 2, trang 19, SGK.
Hãy sắp xếp các từ ngữ sau đây theo trình tự tăng dần độ tin cậy (hay độ chắc chắn) :
chắc là, dường như, chắc chắn, có lẽ, chắc hẳn, hình như, có vẻ như.
Từ chắc chắn biểu thị mức độ cao nhất của sự tin cậy. Biểu thị mức độ tin cậy thấp nhất là dường như và một số từ ngữ thể hiện cùng mức độ với nó.
3. Bài tập 3, trang 19, SGK.
Hãy cho biết, trong những từ ngữ có thể thay thế cho nhau trong câu sau đây, với những từ nào người nói phải chịu trách nghiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra, với những từ nào người nói chịu trách nghiệm cao nhất về độ tin tưởng của sự việc nói ra, với những từ nào trách nghiệm cao nhất. Tại sao tác giả Chiếc lược ngà lại chọn từ chắc?
|
Với lòng mong nhớ của anh, |
(1) chắc chắn (2) hình như (3) chắc chắn |
Advertisements (Quảng cáo) anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh |
Hãy so sánh mức độ tin cậy (hay độ chắc chắn) của từ chắc với hai từ còn lại là những từ đã được phân tích ở bài tập 2. Câu văn được trích dẫn chỉ thể hiện sự phỏng đoán của tác giả về suy nghĩ diễn ra trong lòng anh Sáu nên không thể thiên về phía quá ít chắc chắn hay thiên về phía quá chắc chắn.
4. Bài tập 4, trang 19, SGK.
Viết một đoạn văn ngắn, có sử dụng cảm xúc của em khi được thưởng thức một tác phẩm văn nghệ (truyện, thơ, phim, ảnh, tượng,…), trong đoạn văn đó có câu chứa thành phần tình thái hoặc cảm thán.
5. Tìm thành phần tình thái trong các câu sau đây :
a) Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
b) Vừa lúc ấỵ, tôi đã đến gần anh. Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
Trong đoạn (a) có một câu chứa thành phần tình thái đứng ở đầu câu.
Trong đoạn (b) có một câu chứa thành phần tình thái không đứng ở đầu câu.