Câu hỏi trang 28 Mở đầu (MĐ)
Quan sát Hình 6.1, em hãy cho biết quả thanh long thường chín sau khi cây nở hoa khoảng bao nhiêu tuần?
Quan sát hình ảnh và vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
Quả thanh long thường chín sau khi cây nở hoa khoảng 4 tuần.
Câu hỏi trang 29 Khám phá (KP)
Quan sát Hình 6.2, em hãy phân tích một số đặc điểm thực vật học của cây thanh long.
Quan sát hình ảnh và vận dụng kiến thức trong bài để trả lời câu hỏi.
Một số đặc điểm thực vật học của cây thanh long:
- Rễ:
+ Gồm: rễ địa sinh và rễ khí sinh.
+ Nhiệm vụ: hút chất dinh dưỡng để nuôi cây. Rễ khí sinh mọc dọc theo thân trong không khí, bám vào trụ, giúp cây leo lên trụ đỡ.
- Thân và cành:
+ Cây thân mềm.
+ Thường có ba cánh dẹp, màu xanh.
- Lá: Lá thanh long tiêu biến thành gai. Sát với gai có mầm ngủ có thể phân hoá thành hoa hoặc cành mới.
- Hoa: Hoa thanh long thuộc loại hoa lưỡng tính, có kích thước lớn, chiều dài trung bình 25 - 35 cm. Cây thanh long thường ra hoa vào tháng 4 - 10; hoa nở vào ban đêm và tập trung vào lúc 20 - 23 giờ; từ lúc hoa nở đến lúc hoa tàn khoảng 2 - 3 ngày.
- Quả thanh long to, hình bầu dục, khối lượng quả khi trưởng thành dao động khoảng 300 - 500 g tuỳ theo giống. Thời gian từ lúc nở hoa đến khi thu hoạch quả khoảng 22 - 30 ngày.
Câu hỏi trang 29 Luyện tập (LT)
1. Quang hợp xảy ra ở bộ phận nào của cây thanh long?
2. Dựa trên đặc điểm thực vật học của cây thanh long giải thích vì sao quang hợp xảy ra ở bộ phận này.
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
1. Quang hợp xảy ra ở bộ phận của cây thanh long là:
- Thân
- Cành
2. Quang hợp xảy ra ở bộ phận thân và cành của cây thanh long vì ở bộ phận này có các nhu mô chứa diệp lục, chất đóng vai trò chính trong quá trình quang hợp.
Câu hỏi trang 29 Vận dụng (VD)
Em hãy cho biết cách tạo thêm những mầm ngủ mới trên cây thanh long.
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
Cách tạo thêm những mầm ngủ mới trên cây thanh long là:
- Chọn cành gốc: khoảng 3 - 4 năm và đường kính khoảng 3 - 4 cm.
- Sử dụng dao sắc để cắt cành gốc từ cây thanh long chính.
- Cắt cành gốc ở phía trên của nơi gốc cận gốc gốc khoảng 2 - 3 cm.
- Tạo một mầm ngủ: cắt ngang vào phần gốc cành khoảng 2-3 cm.
- Xử lý phần mầm ngủ mới: phủ đất lên phần cắt của nó và đảm bảo nó được chặt chẽ vào cành gốc.
Câu hỏi trang 29 Khám phá (KP)
Em hãy nêu đặc điểm của quả thanh long.
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
Đặc điểm của quả thanh long:
- Quả to, hình bầu dục, khối lượng quả khi trưởng thành dao động khoảng 300 - 500 g tuỳ theo giống.
- Khi còn non, quả thanh long có màu xanh với nhiều tai lá xanh.
- Khi chín, quả có nhiều màu sắc khác nhau. tuỳ vào từng giống cây.
- Có ba loại quả thanh long:
+ Loại quả vỏ màu đỏ đến tím và thịt quả màu trắng
+ Loại quả vỏ màu đỏ đến tím và thịt quả màu đỏ đến tím
+ Loại quả vỏ màu vàng và thịt quả màu trắng.
Câu hỏi trang 30 Khám phá (KP)
Hãy phân tích những yêu cầu ngoại cảnh ảnh hưởng tới sự sinh trưởng và phát triển của cây thanh long.
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
Những yêu cầu ngoại cảnh ảnh hưởng tới sự sinh trưởng và phát triển của cây thanh long là:
- Nhiệt độ: ưa nhiệt độ cao (thích hợp ở 25 -35 °C), chịu hạn tốt.
- Ánh sáng: ưa trồng ở những nơi có cường độ ánh sáng mạnh.
- Độ ẩm: chịu hạn tốt.
- Đất: trồng được trên nhiều loại đất như đất xám bạc màu, đất phèn, đất đỏ.
Câu hỏi trang 30 Vận dụng (VD)
Liên hệ đặc điểm khí hậu địa phương em với yêu cầu ngoại cảnh của cây thanh long có trồng ở địa phương em không? Vì sao?
Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
* Em nhận thấy cây thanh long có thể trồng được ở vùng Tây Nguyên của em.
* Giải thích đặc điểm khí hậu địa phương em là vùng Tây Nguyên như sau:
- Nhiệt độ: khí hậu nhiệt đới mùa đông ấm và mùa hè mát mẻ, với nhiệt độ trung bình năm cao và không thay đổi đột ngột.
- Lượng mưa: mùa mưa rải rác và mùa khô kéo dài.
- Ánh sáng: có thời gian chiếu sáng dài, đặc biệt là trong mùa hè. Điều này cũng hỗ trợ cho quá trình quang hợp của cây.
Câu hỏi trang 30 Khám phá (KP)
Nêu tên các bước của quy trình trồng và chăm sóc cây thanh long.
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
Các bước của quy trình trồng và chăm sóc cây thanh long:
- Bước 1. Lựa chọn thời vụ trồng cây.
- Bước 2. Xác định mật độ trồng cây.
- Bước 3. Chuẩn bị trụ hoặc giàn.
- Bước 4. Trồng cây.
- Bước 5. Bón phân.
- Bước 6. Tưới nước.
Advertisements (Quảng cáo)
- Bước 7. Phòng trừ sâu, bệnh.
- Bước 8. Tỉa cành và tạo tán.
- Bước 9. Điều khiển ra hoa, đậu quả.
Câu hỏi trang 30 Luyện tập (LT)
Cây thanh long mọc từ hạt (Hình 6.4) có đặc điểm gì khác cây giâm từ cành (Hình 3.6, trang 16)?
Quan sát hình ảnh và vận dụng kiến thức trong bài để trả lời câu hỏi.
Cây thanh long mọc từ hạt khác cây giâm từ cành là:
- Cây thanh long mọc từ hạt thường mất thời gian lâu hơn để phát triển và đạt kích thước sinh sản so với cây thanh long giâm từ cành.
- Cây thanh long giâm từ cành cứng cáp hơn cây thanh long mọc từ hạt.
Câu hỏi trang 31 Luyện tập (LT)
Vì sao cần làm trụ hoặc giàn cho cây thanh long?
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
Cần làm trụ hoặc giàn cho cây thanh long vì:
- Là cây thân mềm.
- Phát triển lớn và cao, với những cành có thể trải dài xa ra.
- Giúp hỗ trợ cây thanh long phát triển một cách ổn định và ngăn cản cành cây gãy đổ do sức nặng của quả hoặc tác động của gió
Câu hỏi trang 31 Luyện tập (LT)
Sau khi trồng cây thanh long, có mấy giai đoạn bón phân? Vì sao ở các thời điểm khác nhau cần bón loại và lượng phân bón khác nhau?
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
- Sau khi trồng cây thanh long, có 2 giai đoạn bón phân:
+ Bón phân ở thời kì trước khi thu hoạch quả.
+ Bón phân ở thời kì thu hoạch quả.
- Ở các thời điểm khác nhau cần bón loại và lượng phân bón khác nhau vì: Nhu cầu dinh dưỡng của cây thanh long theo từng giai đoạn phát triển khác nhau.
Câu hỏi trang 32 Vận dụng (VD)
1.Em hãy tìm hình ảnh một số loài sâu, bệnh chính trên cây thanh long.
2. Em hãy tìm hiểu những ưu điểm và nhược điểm của mỗi biện pháp phòng trừ sâu, bệnh cho cây thanh long.
Vận dụng kiến thức trong bài, kiến thức thực tế của bản thân và tham khảo Internet, sách, báo,...để trả lời câu hỏi.
1. Hình ảnh một số loài sâu, bệnh chính trên cây thanh long
- Bệnh thối đầu cành
- Bệnh đốm trắng trên cành và trái
- Bệnh thán thư trên cành và trái
2. Những ưu điểm và nhược điểm của mỗi biện pháp phòng trừ sâu, bệnh cho cây thanh long là:
|
STT |
Biện pháp |
Ưu điểm |
Nhược điểm |
|
1 |
Biện pháp cơ giới |
+ Hiệu quả nhanh chóng: Bắt sâu, xịt mạnh bằng vòi nước, và cắt bỏ cành bị sâu, bệnh là các biện pháp có thể thực hiện ngay khi phát hiện ra sâu, bệnh, giúp kiểm soát tình hình nhanh chóng. + Chi phí thấp: Không cần sử dụng các chất phòng trừ độc hại, giảm chi phí cho việc kiểm soát sâu, bệnh. |
+ Không hiệu quả lâu dài: Biện pháp này chỉ kiểm soát được tạm thời và không giải quyết được vấn đề sâu, bệnh gốc rễ. + Cần sự chăm sóc và quản lý: Yêu cầu sự chăm sóc và quản lý đặc biệt để kiểm soát sâu, bệnh, đòi hỏi thời gian và công sức. + Có thể gây tổn thương cho cây: Cắt bỏ cành bị sâu, bệnh có thể gây tổn thương cho cây và làm mất mỹ quan của cây. |
|
2 |
Biện pháp canh tác |
+ Bền vững và ít tác động đến môi trường: Tăng cường bón phân hữu cơ, chọn cây giống sạch bệnh, tỉa cành, tạo tán thông thoáng, thoát nước tốt là những biện pháp hữu ích trong việc duy trì sự cân bằng tự nhiên và giảm tác động đến môi trường. + Giảm nguy cơ kháng thuốc: Không sử dụng hóa chất phòng trừ sâu, bệnh giúp giảm nguy cơ kháng thuốc của sâu, bệnh |
+ Hiệu quả chậm: Cần một thời gian dài để thấy được hiệu quả của các biện pháp canh tác, không phải lúc nào cũng đạt được hiệu quả ngay lập tức. + Cần kiến thức chuyên môn: Yêu cầu kiến thức chuyên môn và kỹ năng quản lý cao để triển khai các biện pháp canh tác một cách hiệu quả. |
|
3 |
Biện pháp sinh học |
+ An toàn cho môi trường và con người: Sử dụng vi sinh vật, côn trùng hữu ích hoặc các sản phẩm từ tự nhiên để kiểm soát sâu, bệnh, không gây hại cho môi trường và con người. + Bền vững và hiệu quả: Các biện pháp sinh học thường có tính bền vững cao và hiệu quả trong việc kiểm soát sâu, bệnh, đặc biệt là khi được kết hợp với các biện pháp khác. |
+ Hiệu quả chậm: Tốn thời gian để vi sinh vật hoặc côn trùng hữu ích phát triển và kiểm soát sâu, bệnh, không thể thực hiện ngay lập tức. + Đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiến thức chuyên môn: Yêu cầu sự kiên nhẫn và kiến thức chuyên môn để triển khai và duy trì các biện pháp sinh học. |
|
4 |
Biện pháp hóa học |
+ Hiệu quả nhanh chóng: Hóa chất phòng trừ sâu, bệnh thường có hiệu quả ngay lập tức sau khi sử dụng. + Dễ triển khai: Dễ dàng triển khai và thực hiện, không đòi hỏi nhiều kiến thức chuyên môn. |
+ Tác động đến môi trường và sức khỏe: Có thể gây tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người nếu sử dụng không đúng cách hoặc quá mức. + Nguy cơ kháng thuốc: Sâu, bệnh có thể phát triển kháng thuốc khi liên tục sử dụng hóa chất phòng trừ. |
Câu hỏi trang 33 Luyện tập (LT)
1. Em hãy cho biết vì sao phải tỉa bỏ sớm một số nụ trên cành ra nhiều nụ?
2. Em hãy cho biết vì sao có thể kích thích cây thanh long ra hoa bằng chiếu sáng bổ sung?
Vận dụng kiến thức trong bài và kiến thức thực tế của bản thân để trả lời câu hỏi.
1. Việc tỉa bỏ sớm một số nụ trên cành ra nhiều nụ là để:
- Khi cây thanh long ra quá nhiều nụ, năng lượng của cây sẽ được phân chia quá mỏng manh vào mỗi quả, dẫn đến quả nhỏ và không đều. Bằng cách tỉa bỏ một số nụ sớm, cây sẽ tập trung năng lượng vào các quả còn lại, làm tăng kích thước và chất lượng của chúng.
- Khi cây thanh long mang quá nhiều quả, tải trọng trên các cành cũng tăng lên đáng kể. Điều này có thể gây ra các vấn đề như gãy cành hoặc đổ cây, đặc biệt là trong mùa mưa hoặc mùa gió mạnh. Tỉa bỏ một số nụ sớm giúp giảm tải trọng cho cành, giữ cho cây có cơ hội phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh.
2. Có thể kích thích cây thanh long ra hoa bằng chiếu sáng bổ sung vì:
- Sử dụng ánh sáng bổ sung có thể giúp cung cấp đủ ánh sáng cho cây, kích thích quá trình sinh sản và ra hoa.
- Làm cho cây ra hoa đồng loạt hơn và trong một thời gian ngắn hơn. Điều này có thể giúp tăng cường sản lượng và giảm thời gian chờ đợi giữa các vụ thu hoạch.
- Giúp kiểm soát thời gian ra hoa của cây thanh long, cho phép người trồng cây điều chỉnh và lập kế hoạch thu hoạch một cách chính xác hơn theo nhu cầu thị trường hoặc điều kiện khí hậu cụ thể.