Câu hỏi/bài tập:
Xác định nghĩa của các từ in đậm trong những câu sau. Chỉ ra các nghĩa được hình thành theo phương thức ẩn dụ và các nghĩa được hình thành theo phương thức hoán dụ.
a. Nói ngọt lọt đến xương (Tục ngữ)
b. Dù ai nói ngả nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân
(Ca dao)
c. Sầu đong càng lắc càng đầy
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê
(Nguyễn Du)
Vận dụng kiến thức về nghĩa của từ.
Cách 1
a. Ngọt lọt đến xương (Tục ngữ)
- Nghĩa hình thành theo phương thức ẩn dụ: Tục ngữ này sử dụng từ "ngọt” để ám chỉ điều gì đó rất tốt, rất đẹp, rất nổi bật, ẩn dụ về sự ngọt ngào, dễ chịu, và hấp dẫn như đồ ăn ngọt có thể làm cho người ta cảm thấy hạnh phúc và thoải mái.
b. Dù ai nói ngả nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân
(Ca dao)
- Nghĩa hình thành theo phương thức hoán dụ: Trong đây, "kiềng ba chân” được sử dụng để tả sự vững vàng, kiên định, mạnh mẽ. Hoán dụ này ám chỉ sự ổn định, sự mạnh mẽ và không bị lay chuyển bởi những gì xung quanh, giống như một chiếc kiềng ba chân không bao giờ bị lật.
c. Sầu đong càng lắc càng đầy
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê
Advertisements (Quảng cáo)
(Nguyễn Du)
- Nghĩa hình thành theo phương thức ẩn dụ: Trong đây, từ "thu” được sử dụng để mô tả sự lắc động, xoay chuyển của cảm xúc và tâm trạng. "Thu” tượng trưng cho sự lăn tăn, sự dao động của cuộc sống và tâm hồn, ẩn dụ về sự thay đổi không ngừng nghỉ và sự đầy đặn của cảm xúc và trải nghiệm.
Những cụm từ trong các câu trên đều tạo ra hình ảnh mạnh mẽ và ý nghĩa sâu sắc trong văn chương và văn hóa Việt Nam.
Cách 2:
Câu |
Từ in đậm |
Xác định nghĩa |
Nghĩa ẩn dụ/ hoán dụ |
a |
ngọt |
ám chỉ điều gì đó rất tốt, rất đẹp, rất nổi bật |
Ẩn dụ về sự ngọt ngào, dễ chịu, và hấp dẫn như đồ ăn ngọt có thể làm cho người ta cảm thấy hạnh phúc và thoải mái. |
b |
chân |
tả sự vững vàng, kiên định, mạnh mẽ |
Hoán dụ này ám chỉ sự ổn định, sự mạnh mẽ và không bị lay chuyển bởi những gì xung quanh, giống như một chiếc kiềng ba chân không bao giờ bị lật. |
c |
thu |
mô tả sự lắc động, xoay chuyển của cảm xúc và tâm trạng |
ẩn dụ về sự thay đổi không ngừng nghỉ và sự đầy đặn của cảm xúc và trải nghiệm. |