KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Đoạn văn trong văn bản tự sự bao gồm nhiều loại tuỳ thuộc chức năng, nhiệm vụ của mỗi đoạn. Đoạn văn trung tâm của văn bản tự sự kể lại những diễn biến của câu chuyện, vối các tình tiết, nhân vật, mâu thuẫn và xung đột.
2. Kĩ năng viết các đoạn văn tự sự: Bắt đầu bằng việc hình dung câu chuyện, rồi lần lượt kể lại theo trình tự (có thể theo trình tự thời gian); trong khi kể phải biết nhấn mạnh các chi tiết quan trọng, tô đậm các hình ảnh, nhân vật, cảm xúc... để câu chuyện được sinh động. Chú ý viết những câu văn, đoạn văn chuyển tiếp để các đoạn văn được liên kết và ý văn được mạch lạc.
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI
I. ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
a. Trong văn bản tự sự, mỗi đoạn văn thường có câu nêu ý nghĩa khái quát gọi là câu chủ đề. Các câu khác diễn đạt những ý cụ thể.
b. Mỗi đoạn văn tự sự thường gồm nhiều đoạn văn với những nhiệm vụ khác nhau:
- Đoạn phần mở bài: giới thiệu câu chuyện.
- Đoạn ở thân bài: kể diễn biến sự việc chi tiết.
- Đoạn kết bài: tạo ấn tượng mạnh mẽ tới suy nghĩ, cảm xúc người đọc.
c. Nội dung mỗi đoạn văn tuy khác nhau (cách tả người, kể sự việc) nhưng đều có chung nhiệm vụ là thể hiện chủ đề và ý nghĩa văn bản.
II. CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
Câu 1(SGK tr. 97, 98) và trả lời các câu hỏi
a. Các đoạn văn trên nói chung thể hiện đúng dự kiến của nhà văn. Nội dung và giọng điệu của các đoạn mở đầu và kết thúc của truyện để có thiên hướng ngợi ca, ca ngợi vẻ đẹp của rừng xà nu, một hình tượng biểu trưng cho tinh thần quật khởi của đồng bào Tây Nguyên.
Tuy nhiên, mỗi đoạn lại có những nét riêng: Đoạn mở đầu miêu rừng xà nu với sức sống dẻo dai trước những làn bom đạn của quân th đoạn kết miêu tả sức vươn lên của các lốp xà nu con và sức mạnh to thể của rừng xà nu "nối tiếp đến chăn trời”.
b. Rút kinh nghiệm từ cách viết đoạn văn của Nguyên Ngọc:
Advertisements (Quảng cáo)
- Cần có ý tưởng, dự kiến từ trước cho nội dung và nghệ thuật của đoạn văn.
- Mỗi đoạn văn trong văn bản tự sự cần phải tập trung biểu hiện chủ đề chung, tuy nhiên vẫn phải có những đặc điểm khác nhau về nội dung và nghệ thuật.
Câu 2. (SGK, tr. 98) và trả lời các câu hỏi
a. Chưa thể coi đây là một đoạn văn trong văn bản tự sự, vì thực chất đây là ba đoạn đều đang được viết dở dang.
Đoạn văn trên gồm phần đầu (từ “Vậy là... ” đến ửng lên”) là đoạn mở của truyện; phần giữa (từ “Mộí đoàn người” đến “ứa nước mắt”) là các đoạn trung tâm của truyện, viết chưa rõ ý: phần CUÔ1 thuộc đoạn kết.
b. Viết đoạn này, bạn học sinh mới thành công trong việc giới thiệu chuyện chị Dậu đang phân công về làng Đông Xá, lãnh đạo nhân dân phá kho thóc và cướp chính quyền ở huyện. Những chỗ còn lại viết chưa thành công và còn để trông.
* Gợi ý viết tiếp các phần để trống trong đoạn văn
- Ở chỗ trống thứ nhất: HS kể nên một đoạn về việc chị Dậu về làng vận động nhân dân tham gia cách mạng như thế nào? Nhân dân trong làng được chị thuyết phục và nghe theo chị ra sao? Trong quá trình đó, những ai (Nhân vật do học sinh tưởng tượng ra) hưởng ứng và ủng hộ chị tích cực nhất? Những công việc cụ thể của họ như thế nào? Anh Dậu và các con chị lúc ấy ra sao? Bọn mật thám Pháp phối hợp với ông Lý ứng xử thế nào?... Cuối cùng, dưới sự lãnh đạo của tổ chức Đảng cấp trên, chị Dậu đã tập hợp được nhân dân làng Đông Xá, giương cao cờ đỏ sao vàng, xuống đường ủng hộ cách mạng.
- Ở chỗ trống thứ hai: HS nên kể tiếp một đoạn ngắn về việc chị Dậu tuyên truyền, cô động nhân dân như thế nào? Có thể đưa ra lời diễn thuyết phải ăn nhập với lời cuối. Chẳng hạn nhân làng Đông Xá vùng lên đánh Pháp, đuổi Nhật.
Câu 3. (SGK, tr. 99) và trả lời câu hỏi
Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự:
- Hình dung câu chuyện diễn biến như thế nào?
- Xây dựng kết cấu cho câu chuyện trong đoạn văn định kể.
- Sử dụng các từ ngữ liên kết câu để đoạn văn mạch lạc, chặt chẽ.