Bài 2.9 trang 26, 27 SBT Hóa 10 - Chân trời sáng tạo: Trong sản xuất thịt chế biến sẵn, người ta thường bổ sung một hợp chất có công thức dạng X2Y đề ức chế sự sinh...

Trong sản xuất thịt chế biến sẵn, người ta thường bổ sung một hợp chất có công thức dạng X₂Y đề ức chế sự sinh sôi phát triển của vi khuẩn trong thịt, giúp thịt lâu hư, tránh các trường hợp ngộ độc thực phẩm do thịt bị ôi thiu. Phân tử X₂Y có tổng số proton là 23. Biết X, Y ở hai nhóm A liên tiếp trong cùng một chu kì. Tìm công thức phân tử của X₂Y

Dựa vào

- Hai nguyên tố ở 2 nhóm A liên tiếp trong cùng một chu kì ” ta có 2 trường hợp

+ TH1: hai nguyên tố hơn kém nhau 1 đơn vị điện tích hạt nhân => p₁ - p₂ = 1

+ TH2: hai nguyên tố hơn kém nhau 11 đơn vị điện tích hạt nhân (điều kiện: hai nguyên tố thuộc chu kì 4 trở đi) => p₁ - p₂ = 11

- Có ô số thứ tự = điện tích hạt nhân = số proton = số electron

=> Xác định nguyên tố trong bảng tuần hoàn

- Gọi số hạt proton trong nguyên tử X lần lượt là p₁

- Gọi số hạt proton trong nguyên tử Y lần lượt là p₂

- Phân tử X₂Y có tổng số proton là 23 => 2.p₁ + p₂ = 23 (1)

*Xét TH1: hai nguyên tố hơn kém nhau 1 đơn vị điện tích hạt nhân

- TH1.1: X hơn Y 1 đơn vị điện tích hạt nhân

=> p₁ - p₂ = 1 (2)

=> Từ (1) và (2) giải hệ 2 phương trình 2 ẩn ta có p₁ = 7; p₂ = 8

=> X là nguyên tố Oxygen (O) và Y là nguyên tố Nitrogen (N)

=> Công thức của phân tử X₂Y là NO₂

- TH1.2: Y hơn X 1 đơn vị điện tích hạt nhân

=> p₂ - p₁ = 1 (2’)

=> Từ (1) và (2’) giải hệ 2 phương trình 2 ẩn ta có p₁ = 8,333; p₂ = 7,333 => Loại

*Xét TH2: hai nguyên tố hơn kém nhau 11 đơn vị điện tích hạt nhân (điều kiện: hai nguyên tố thuộc chu kì 4 trở đi)

- TH2.1: X hơn Y 11 đơn vị điện tích hạt nhân

=> p₁ - p₂ = 11 (3)

=> Từ (1) và (3) giải hệ 2 phương trình 2 ẩn ta có p₁ = 11,333; p₂ = 0,333 ” Loại

- TH2.2: Y hơn X 11 đơn vị điện tích hạt nhân

=> p₂ - p₁ = 11 (3’)

=> Từ (1) và (3’) giải hệ 2 phương trình 2 ẩn ta có p₁ = 4; p₂ = 15 => Loại (Do 2 nguyên tố đều không thuộc chu kì 4 trở đi)

=> Vậy công thức của phân tử X₂Y là NO₂