Câu 1
Thế nào là bài văn phân tích một tác phẩm thơ? Để viết được bài văn theo yêu cầu này, cần chú ý những gì?
Xem lại mục 1. Định hướng, phần Viết (SGK, trang 23 – 24)
- Bài văn phân tích một tác phẩm thơ là kiểu bài nghị luận văn học dùng lý lẽ và bằng chứng để làm rõ giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ ấy.
- Để viết bài văn phân tích một tác phẩm thơ, các em cần chú ý:
+ Đọc kĩ bài thơ được phân tích, chú ý đặc điểm thể loại, tác giả và bối cảnh ra đời (nếu cần thiết) của tác phẩm.
+ Phân tích nội dung và các yếu tố hình thức nổi bật của bài thơ. Chỉ ra mối quan hệ giữa hình thức và nội dung; từ đó, làm rõ giá trị của các yếu tố hình thức trong việc thể hiện nội dung, chủ đề của tác phẩm.
+ Thực hiện các bước viết bài nghị luận theo quy trình bốn bước: chuẩn bị, tìm ý và lập dàn ý, viết, kiểm tra và chỉnh sửa.
+ Suy nghĩ, nhận xét về ý nghĩa, giá trị và sự tác động của tác phẩm đối với người đọc cũng như với cá nhân em.
Câu 2
- Hoàn cảnh ra đời, để tài và chủ đề của bài thơ Khóc Dương Khuê là gì?
- Nghệ thuật của bải thơ Khóc Dương Khuê có gì đặc sắc?
- Các yếu tố hình thức nghệ thuật đã làm nổi bật chủ đề bài thơ như thể nào?
- Qua bài thơ Khóc Dương Khuê, em có nhận xét gì về tình cảm và thái độ của tác giả đổi với người bạn của mình?
- Có thể học được gì về tình bạn tử bài thơ Khóc Dương Khuê?
Vận dụng kiến thức đã học và tìm hiểu về văn bản
- Hoàn cảnh ra đời, đề tài và chủ đề của bài thơ Khóc Dương Khuê:
+ Bài thơ Khóc Dương Khuê được Nguyễn Khuyến viết khi nghe tin Dương Khuê - một người bạn thân thiết của ông qua đời. Bài thơ được Nguyễn Khuyến diễn Nôm từ bài thơ chữ Hán của chính ông.
+ Đề tài: viết về tình bạn.
Advertisements (Quảng cáo)
+ Chủ đề: thổ lộ nỗi đau buồn, tiếc thương khi bạn ra đi của người viết, đề cao tình bạn thuỷ chung, gắn bó keo sơn, ...
- Đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ Khóc Dương Khuê:
+ Sử dụng thể thơ song thất lục bát phù hợp để kể lại sự việc, gợi lại những ki niệm với giọng điệu tâm sự tha thiết, u buồn, ...
+ Chọn lọc được các sự việc, chi tiết, hình ảnh rất tiêu biểu để thể hiện tình bạn thuỷ chung; nỗi lòng đau xót khi bạn ra đi;...
+ Sử dụng nhiều biện pháp tu từ, các điển tích độc đáo và có hiệu quả nghệ thuật cao để biểu đạt chủ đề, tư tưởng của người viết.
- Các yếu tố hình thức nghệ thuật nêu trên đều tập trung làm nổi bật chủ để bải thơ: thổ lộ nỗi đau buồn, tiếc thương khi bạn ra đi của người viết (chủ thể trữ tình), để cao tình bạn thuỷ chung, gắn bó keo sơn,..
- Qua bải thơ, có thể thấy người viết đã dành cho bạn mình một tình cảm và thái độ hết sức trân trọng, yêu thương, tiếc nuối,...
- Bài học: Tình bạn là một tài sản quý giá đáng được trân trọng
Câu 3
Viết mở bài cho đề văn: Phân tích bài thơ Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến
Có thể chọn cách mở bài trực tiếp hoặc mở bài gián tiếp
Mở bài 1: Nguyễn Khuyến và Dương Khuê sinh thời là hai người bạn cực kỳ thân thiết và thấu hiểu lẫn nhau, cùng làm quan dưới thời Nguyễn trong buổi đất nước có nhiều biến đổi, khiến các nhà trí thức đương thời có phần bất lực và chán nản, càng khiến hai người có chung niềm tâm sự, họ lại càng trở nên thân thiết hơn cả. Sự gắn bó, tri kỷ ấy quả thực là hiếm có của đời người, chính vì lẽ ấy nên khi nghe hung tin Dương Khuê mất vì bệnh nặng, Nguyễn Khuyến đã hết sức bàng hoàng và đau buồn bởi từ nay chẳng còn lấy một người tri âm, tri kỷ cùng ông chia sẻ những nỗi niềm riêng trong cuộc đời. Nguyễn Khuyến đã viết bài thơ Khóc Dương Khuê để tỏ nỗi lòng thương tiếc, xót xa của mình dành cho người bạn quá cố
Mở bài 2: Trong nền thơ văn Việt Nam đã in dấu hơn một nghìn năm lịch sử của dân tộc, nhà thơ Nguyễn Khuyến cũng đóng góp một phần vẻ vang trong đó. Những bài thơ của ông mang những tình cảm chân thực đẹp đẽ của người Việt Nam, được diễn đạt bằng ngôn ngữ Việt Nam gần gũi và giản dị. Trong số các bài thơ ấy tiêu biểu là bài “Khóc Dương Khuê”.
Câu 4
Hãy viết đoạn văn so sánh, nêu lên một điểm giống nhau và một điểm khácnhau giữa hai văn bản Sông núi nước Nam và Nước Đại Việt ta (trích Đại cáo bình Ngô - Nguyễn Trãi).
Viết đoạn văn so sánh, nêu lên điểm giống và khác nhau giữa hai văn bản
Gợi ý:
- Điểm giống: Nội dung cả hai văn bản đều thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí tự cường và lòng tự hào dân tộc.
- Điểm khác: văn bản Sông núi nước Nam viết theo thể tứ tuyệt Đường luật, văn bản Nước Đại Việt ta viết theo thể cáo với lối văn biền ngẫu…