Câu 3 (trang 44, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Phân tích một số chi tiết, hình ảnh tạo nên bức tranh cuộc sống đặc biệt được tái hiện trong văn bản. Chi tiết, hình ảnh nào đã thực sự gây ấn tượng mạnh với bạn? Vì sao?
Chú ý vào những sự kiện tác giả kể ra.
Cách 1
* Cuộc sống nghèo đói, khổ cực
- không có chỗ nằm ngủ, chúng tôi đành chợp mắt trên rơm rạ…
- rồi nạn đói bắt đầu
- … người ta gọi đi ăn trưa, nhưng chẳng có gì để ăn.
- người ta giết Mai-ca. Và cho chúng tôi nước cùng một mẩu thịt rất nhỏ…
- …có thể ăn cả xô xúp, bởi trong xúp chẳng có gì.
- chúng tôi ăn hết tất cả chồi mầm, chúng tôi tước cả lớp vỏ non…
→ Đó là tình cảnh của cuộc sống di tản bởi chiến tranh. Ở đó, những đứa trẻ đáng ra phải nhận được tình yêu thương lại phải chịu cảnh nay đây, mai đó, không có đủ thức ăn để ăn mà chỉ gắng gượng để sống sót bằng cách ăn mọi thứ mà chúng có.
* Cuộc sống thiếu vắng tình thương của mẹ
- Những đứa trẻ nhỏ, chúng tôi có khoảng bốn mươi đứa… chúng tôi khóc rền. Gọi ba gọi mẹ.
- Cô bảo mẫu và giáo viên cố không nhắc đến từ “mẹ”…
- … ai đó bất ngờ nhắc đến mẹ, lập tức tất cả khóc òa
→ Đó là tiếng khóc của những đứa trẻ đáng thương, chúng còn quá nhỏ để xa mẹ. Chúng ngày đêm mong ngóng ngày được gặp lại ba mẹ của mình trong vô vọng.
Cách 2:
Những ngày đau thương, đói khát, hãi hùng và thiếu thốn tình mẹ của bao đứa trẻ trong chiến tranh khốc liệt – đó chính là nét đặc biệt của bức tranh cuộc sống được tái hiện trong văn bản. Bức tranh này được tạo nên bằng nhiều chi tiết, hình ảnh sống động:
- Máy bay đánh bom, tất cả sắc màu đều biến mất. Lần đầu tiên đứa bé biết đến từ chết chóc.
- Trên tàu, những đứa trẻ chứng kiến cảnh nhiều người lính bị thương, rên la vì đau đớn.
- Trong trại hè mồ côi, hàng chục đứa bé khóc rền gọi ba mẹ. Mỗi lần từ “mẹ” được ai vô tình nhắc tới, chúng lại “gào khóc không nguôi”.
- Đứa bé lớp ba trốn trại đi tìm mẹ, đói lả đến kiệt sức, may được ông già đem về nuôi...