ĐƯỜNG ĐI SA PA
Xe chúng tôi lao chênh vênh trên dốc cao của con đường xuyên tỉnh. Những đám mây trắng nhỏ sà xuống cửa kính ô tô tạo nên cảm giác bồng bềnh huyền ảo. Chúng tôi đang đi bên những thác trắng xóa tựa mày trời, những rừng cây âm âm, những bông hoa chuối rực lên như ngọn lửa. Tôi lim dim mắt ngắm mấy con ngựa đang ăn cỏ trong một vườn đào ven đường. Con đen huyền, con trắng tuyết, con đỏ son, chân dịu dàng, chùm đuôi cong lướt thướt liễu rủ.
Buổi chiều, xe dừng lại ở một thị trấn nhỏ. Nắng phố huyện vàng hoe. Những em bé H’mông, những em bé Tu Dí, Phù Lá cổ đeo móng hổ, quần áo sặc sỡ đang chơi đùa trước cửa hàng. Hoàng hôn, áp phiên của phiên chợ thị trấn, người ngựa dập dìu chìm trong sương núi tím nhạt.
Hôm sau, chúng tôi đi Sa Pa. Phong cảnh ở đây thật đẹp. Thoắt cái, lá vàng rơi trong khoảnh khắc mùa thu. Thoắt cái, trắng long lanh, một cơn mưa tuyết trên những cành đào, lê, mận. Thoắt cái, gió xuân hây hẩy nồng nàn với những bông hoa lay ơn màu đen nhung hiếm quý.
Sa Pa quả là món quà tặng diệu kì thiên nhiên dành cho đất nước ta.
Theo: Nguyễn Phan Hách
Đọc bài “Đường đi Sa Pa” của Nguyễn Phan Hách rồi trả lời các câu hỏi:
1. Đại ý bài "Đường đi Sa Pa "là gì?
2. Tìm bố cục bài văn. Ý mỗi phần là gì?
3. Mỗi đoạn trong bài là một bức tranh phong cảnh đẹp. Hãy miêu tả những điểu em hình dung được về một bức tranh ấy ?
4. Những bức tranh phong cảnh bằng ngôn ngữ trong bài thể hiện sự quan sát rất tinh tế của tác giả. Hãy nêu một chi tiết thể hiện sự quan sát tinh tế ấy?
5. Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm yêu mến thiết tha của tác giả đối với cảnh đẹp quê hương.
BÀI LÀM
1. Đại ý:
Đường đi Sa Pa có bao cảnh sắc hùng vĩ, tráng lệ hữu tình. Thiên nhiên Sa Pa thật đẹp, quả là quà tặng diệu kì thiên nhiên dành cho đất nước ta.
2. Bố cục:
a. Hai đoạn văn đầu: tả cảnh đường đi Sa Pa.
b. Đoạn văn tiếp theo: phong cảnh thiên nhiên Sa Pa tuyệt dẹp.
Advertisements (Quảng cáo)
c. Câu văn cuối bài: cảm nghĩ của tác giả về Sa Pa.
3. Mỗi đoạn trong bài là một bức tranh phong cảnh.
- Đoạn văn thứ nhất tả con đường đi Sa Pa. Con đường dốc cao, chênh vênh xuyên tỉnh. Mây trắng bồng bềnh huyền ảo. Thác trắng xóa, rừng cây âm âm, hoa chuối rực lên như ngọn lửa. Bầy ngựa ăn cỏ trong vườn đào đủ màu sắc: đen huyền, trắng tuyết, đỏ son; chân dịu dàng, chùm đuôi cong lên lướt thướt liễu rủ. Bức tranh phong cảnh miền núi mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ.
- Đoạn văn thứ hai tả cảnh thị trấn nhỏ miền núi trong một buổi chiều nắng vàng hoe. Có hai cảnh gợi lên cuộc sống nơi miền Tây Bắc đất nước rất đầm ấm, hữu tình và êm đềm. Cảnh thứ nhất là những em bé H’mông, Tu Dí, Phù Lá, cổ đeo móng hổ, quần áo sặc sỡ đang chơi đùa trước cửa hàng. Cảnh thứ hai, người đi chợ phiên chợ thị trấn, "người ngựa dập dìu chìm trong sương núi tím nhạt buổi hoàng hôn”.
- Đoạn văn thứ ba tả cảnh Sa Pa. Sa Pa mỗi ngày có đủ thời tiết 4 mùa. Tác giả 3 lần nhắc đi nhắc lại hai chữ "thoắt cái” để nói lên sự biến đổi kì lạ đó.
Một nét thu "lá vàng trong khoảnh khắc...”.
Một nét đại hàn mùa đông "trắng long lanh một cơn mưa tuyết trên những cành đào, lê, mận”.
Một nét xuân phơi phới "gió xuân hây hẩy nồng nàn với những bóng hoa lay ơn màu đen nhưng hiếm quý”.
Cách viết chấm phá của Nguyễn Phan Hách khá tài hoa trong đoạn văn thứ ba này.
4. Những bức tranh phong cảnh bằng ngôn ngữ trong bài bút kí thể hiện sự quan sát rất tinh tế của tác giả.
Ví dụ bức tranh ngựa (ngựa thồ) rất sinh động và đẹp:
"Tôi lim dim mắt ngắm mấy con ngựa đang ăn cỏ trong một vườn đào ven đường. Con đen huyền, con trắng tuyết, con đỏ son, chân dịu dàng, chùm đuôi cong lướt thướt liễu rủ”.
Bộ lông bầy ngựa đẹp rực rỡ. Chữ "dịu dàng” gợi tả những con ngựa thồ được thuần dưỡng mà trở nên hiền lành. Cái đuôi ngựa "lướt thướt liễu rủ” thật gợi cảm, cho thấy đàn ngựa được chăm sóc, được nuôi dưỡng rất chu đáo.
5. Những từ ngữ, hình ảnh trong bài "Đường đi Sa Pa” thể hiện tình cảm yêu mến thiết tha của tác giả đối với cảnh đẹp quê hương, đất nước bao la, hùng vĩ và hữu tình nên thơ. Đó là:
- Các từ ngữ: "cảm giác bồng bềnh huyền ảo”, "tôi lim dim mắt”, "phong cảnh ở đây thật đẹp”, "hiếm quý”, "món quà tặng diệu kì thiên nhiên dành cho đất nước”...
- Các hình ảnh: "những thác trắng xóa tựa máy trời, những rừng cây âm âm, những bóng hoa chuối rực lên như ngọn lửa”: hình ảnh đàn ngựa thồ, hình ảnh các em bé người dân tộc, hình ảnh người ngựa dập dìu đi chợ phiên, và 3 nét thu, đông, xuân trong một ngày của Sa Pa.
Phải tài hoa, tinh tế và yêu mến thiết tha cuộc sống, con người, thiên nhiên mới viết được hay như thế.