Lấy ví dụ chứng minh rằng kích thước, hình dạng có liên quan tới chức năng của tế bào.
- Tế bào vi khuẩn nhỏ tạo điều kiện cho sự trao đổi chất mạnh mẽ nên vi khuẩn sinh trưởng và phân chia nhanh.
- Tế bào lông hút có dạng sợi nhỏ và dài nên dễ len lỏi trong các khe hở của đất, hút nước và muối khoáng cho cây.
- Tế bào ở mô giậu của lá cây có hình khối dẹt và dài làm tăng diện tích trao đổi chất và năng lượng, đồng thời giữ được hình dạng ổn định vững chắc.
- Tế bào hồng cầu người có kích thước nhỏ, hình đĩa, lõm hai mặt nên diện tích bề mặt lớn, đàn hồi tốt, len lỏi vào mạch máu nhỏ nhất, thuận lợi cho việc vận chuyển và trao đổi khí.
- Các tế bào thần kinh có trục rất dài và nhiều tua phân nhánh toả rộng, có thể truyền các xung động thần kinh nhanh chóng giữa các bộ phận trong cơ thể động vật.
- Trứng các loài chim có kích thước rất lớn, hình cầu hay hình bầu dục và chứa được lượng chất dinh dưỡng rất lớn cung cấp cho phôi phát triển.