Advertisements (Quảng cáo)
1.Hai mạch kế lồng ghép nhau
Trong văn bản Hai cây phong:
- Từ “Vào năm học cuối cùng’’... đến lần sau chân trời xa thẳm biêng biếc kia”: người kể chuyện xưng "chúng tôi”.
- Từ đầu bài văn đến “chiếc gương thần xanh” và từ “Tôi lắng nghe...” đến hết: người kể chuyện xưng tôi.
Như thế, văn bản này gồm hai mạch kể lồng ghép vào nhau.
Trong mạch kể xưng “tôi”, tôi là người kể chuyện. “Tôi” tự giới thiệu mình là họa sĩ .“Tôi” không nhất thiết là nhà văn Ai-ma-tốp. Trong mạch kể xưng là “chúng tôi ” vẫn là người kể chuyện trên thôi nhưng lại nhân danh cả bọn con trai ngày trước đế kể. Người kể chuyện chính là một trong đám con trai thời đó.
Trong hai mạch kể, mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi” quan trọng hơn trong văn bản này.
2. Hai cây phong và kí ức tuổi thơ:
Có hai đoạn trong mạch kể của người kể chuyện xưng “chúng tôi”, đoạn trên liên quan tới hai cây phong lớn trên đồi cao của làng Kur-ku-rêu:
Vào năm học cuối cùng trước khi bắt đầu nghỉ hè, bọn con trai đi chân đất, công kênh nhau trèo lên cây phá tổ chim, làm chấn động cả vương quốc loài chim; đoạn dưới liên quan tới “thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng” từ một phép thần thông nào đó đế mở ra trước mắt lũ nhóc con khi bọn chúng leo lên cao, cao nữa, ngồi trên những cành cây, cao ngang đàn chim bay. Chính đoạn sau này đã thu hút người kế chuyện cùng bạn trẻ và làm cho chúng ngây ngất.
Có thế nói, người kế chuyện xen lẫn kể với tả đã miêu tả hai cây phong và quang cảnh nơi đây ví như họa sĩ vẽ nên một bức tranh sinh động. Bởi vì ở đây chỉ đôi ba nét vẽ phác tài hoa, hình ảnh hai cây phong khổng lồ với các mắt mâu, với cành cao ngất, “cao đến ngang tầm chim bay”, với bóng râm mát rượi “nghiêng ngả như muốn chào mời”. Bức vẽ phác ấy còn được điểm thêm hình ảnh "hàng dàn chim chao đi chao lại”.
Đặc biệt là ở đoạn sau, bức tranh của làng quê Kur-ku-rêu hiện ra với những nét vẽ phác “chán trời xa thẳm”, “thảo nguyên hoang vu”, “dòng sông lấp lánh”, “làn sương mờ đục” và hình ảnh chuồng ngựa của nông trang bé tí teo lọt thỏm giữa không gian bao la vừa nói. Nhất là màu sắc bí ẩn đầy sức quyến rũ của miền đất này “nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên”, “chân trời xa thẳm biêng biếc”, “làn sương mờ đục”, “những dòng sông lấp lánh... như những sợi chí bạc..”.
3. Hai cây phong và thầy Đuy-sen
Trong mạch kế của người kể chuyện xưng “tôi”, hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc cho người kể chuyện, cho thấy qua độ dài văn bản của mạch kể này. Nguyên nhân là hai cây phong đã gắn chặt với tình yêu quê hương da diết. Không những thế, hai cây phong còn gắn bó với những kỉ niệm đẹp của tuổi học trò.
Nhưng nguyên nhân sâu sắc là hai cây phong đã được chính thầy Đuy- sen đem về trồng trên đồi cao này cùng cô học trò An-tư-nai, thầy đă gửi gắm vào đây ước mơ, hi vọng những đứa bé nghèo khổ, bất hạnh, thất học như An-tư-nai sau này sẽ lớn lên, kiến thức ngày càng rộng mở, hữu ích cho đời. Mặc dù câu chuyện xảy ra bốn mươi năm trước mãi đến gầ. đây người kể chuyện mới được biết.
Trong mạch kể xen lẫn tả này, hai cây phong được miêu tả sống động: nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, khi mây đen kéo đến... xô gãy cành, tỉa trụi lá. Đặc biệt là có râ’t nhiều âm thanh "tiếng lá reo”, “tiếng rì rào theo nhiều cung bậc”, “reo vù vù”... Hai cảy phong được miêu tả bằng trí tưởng tượng và bằng tâm hồn người nghệ sĩ nên được nhân hóa rất cao, rất sinh động: Có tiếng nói riêng , có một tâm hồn riêng... bỗng im lặng một thoáng, rồi khắp lá cành lại cất lên tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào...
4. Học sinh có thể chọn một trong hai đoạn sau đây:
a) “Trong lòng tôi... ngọn lửa bốc cháy rừng rực”.
b) “Vào năm học cuối cùng... không gian bao la và ánh sáng”. đế’ học thuộc.