Câu hỏi/bài tập:
Sau hai năm, số dân của một thành phố tăng từ 1 200 000 người lên 1 542 000 người. Hỏi trung bình mỗi năm dân số của thành phố đó tăng bao nhiêu phần trăm?
Các bước giải một bài toán bằng cách lập phương trình:
Bước 1. Lập phương trình:
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số.
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết.
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng.
Bước 2. Giải phương trình.
Bước 3. Trả lời: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình, nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
Gọi x là tỉ lệ tăng dân số hằng năm của thành phố đó (x biểu diễn dưới dạng số thập phân). Điều kiện: \(x > 0\).
Sau 1 năm, số dân của thành phố đó là \(1\;200\;000\left( {1 + x} \right)\) (người).
Sau 2 năm, số dân của thành phố đó là \(1\;200\;000{\left( {1 + x} \right)^2}\) (người).
Theo đề bài, ta có phương trình:
\(1\;200\;000{\left( {1 + x} \right)^2} = 1\;452\;000\), hay \({\left( {1 + x} \right)^2} = 1,21\)
Giải phương trình này ta được \(x = 0,1\) (thỏa mãn điều kiện) hoặc \(x = - 2,1\) (loại)
Vậy trung bình mỗi năm dân số của thành phố đó tăng 10%.
Chú ý: Dân số của thành phố tăng thì ngoài phần tăng do sinh thêm, thì phần lớn là do người mới di cư đến (do điều kiện làm việc, học tập, sinh hoạt, …)