Một người chèo thuyền ngược dòng chảy nhưng thuyền vẫn nằm yên so với bờ sông. Hỏi người có thực hiện công hay không? Nếu người đó ngừng chèo và để thuyển trôi theo dòng nước thì đã có công nào được thực hiện ? Giả thiết nước chảy với vận tốc không đổi.
Theo định lý động năng \({A_{12}} = \dfrac{{mv_2^2}}{2} – \dfrac{{mv_1^2}}{2},\) với A là tổng công của các ngoại lực, m là khối lượng của người và thuyền.
Trong cả 2 trường hợp \({v_1} = {v_2}\), do đó \(A =0\). Tuy nhiên, cần phân biệt :
– Khi thuyền đứng yên (so với bờ ), dù không có công cơ học được thực hiện, người chèo thuyền vẫn tốn công tiêu hao năng lượng cơ bắp. Công này dùng để thắng công của dòng chảy.
– Khi thuyền trôi đều theo dòng nước, người không phải chèo nên không tốn công nào. Nhưng bây giờ công cơ học có được thực hiện vì đã có độ dời của thuyền, công của dòng chảy là công phát động (công dương) cân bằng với công cản (công âm) do lực ma sát của nước đối với thuyền.